Hierdie week was 'n bedrywige week. Net Vrydag het ek en die dieetkundige besluit om die voedingsbuis in te hou vir nog  twee weke, maar die buis het 'n  mind van sy eie gehad. Maandagoggend terwyl ek stort val die  skielik uit. Dit was 'n groot skok vir my. Ek het dit mos nie verwag nie. Nadat ek met die District's Nurse gepraat het, is ons reguit ongevalle toe. Dis skaars tienuur in die oggend en daar is reeds toue mense daar. Terwyl ons daar sit en wag, kom die idee op om 'n  boodskap te stuur aan die dieetkundige en haar op die hoogte te bring van gebeure. Sy kom ook sommer dadelik af na ongevalle. Nadat ons 'n  lang gesprek gehad het, het ek besluit om nie die voedingsbuis te vervang nie. Ek was reeds so verlig om sonder dit in my keel te wees, dat al my vrese verdwyn het dat ek nie genoeg sal kan eet nie. Nou ja, nou moet ek eet om te oorleef! 

Donderdag het ek 'n afspraak gehad by die radiologie afdeling by Wellington hospitaal.  Die hele span was daar om my te sien, selfs die plastiese chirurg wat my operasie gedoen het. Dit was 'n lekker verrasing om haar weer te sien. Almal was baie tevrede met my vordering en hul onderneem om vir my 'n afspraak by die oudioloë te reël vir 'n  gehoortoets. Ek het ook 'n  nuwe swelling aan die regterkant van my nek wat my bekommer. Daarvoor sal ook 'n skan gereël word.

Ek voel positief na die besoek, maar is uitgeput en slaap die middag om toe ek by die huis kom.  Hannetjie, my skoonsuster van Auckland, was oppad om te kom kuier. Sy moet haar Suid-Afrikaanse paspoort laat hernu hier in Wellington en sal twee aande by ons oorslaap. Ek sien baie uit na die kuiertjie. 

Hendrik is kankervry

Hierdie week het Hendrik vir sy laaste kolonoskopie gegaan en het hy die goeie nuus gekry dat daar geen teken van kanker in sy kolon is nie. Dis nou al meer as vyf jaar gelede wat hy gediagnoseer was met kolonkanker. Dis 'n groot verligting en ons kan dit nou agter ons plaas.

Nou moet ons net fokus op my sodat ek deur hierdie herstelperiode kan kom. Ek is darem meer aktief hier in die huis en beweeg meer rond. Ek was nog net eenkeer weg van die huis om ons huisdokter te besoek. Verder besoek almal my by die huis om om te sien na my mediese behoeftes. 

Ek het nog die voedingsbuis deur my neus. Vrydag was die dieetkundige hier en ons het besluit om die voeding met die helfte te verminder, aangesien ek twee kilogram opgetel het in die twee weke sedert sy my laas gesien het. Ek weeg nou weer dieselfde as die dag toe ek vir die groot operasie ingegaan het. Dis verseker nie as gevolg van eet nie, maar al die kalorieë wat in die nag in my maag gepomp word. Almal is trots op my omdat ek my gewig behou het, maar ek dink nie dis iets wat ek gedoen het nie. Dis maar hoe my liggaam  reageer. Ek het nie beheer daaroor nie.

Ek sukkel nog baie om te eet omdat ek nie eetlus het nie, maar dit is normaal vir iemand in my situasie. Dit is die nagevolg van die bestraling. My dieët is ook beperk tot kos waarvan ek die smaak en tekstuur kan verdra. Alles moet in Klein stukkies gesny word sodat ek dit tussen my tande kan kry om te kou. Ek sal die voedingsbuis vir ten minste nog twee weke inhou. Ek is baie angstig om sonder dit te wees, want ek kan nie sien dat ek sal kan oorleef op die bietjie wat ek eet nie.

Die grootste terugslag is dat ek 'n gehoorverlies ontwikkel het. Ek is nie doof nie, maar ek kan nie tv kyk sonder onderskrifte nie en almal moet skree as hul met my praat. Die onkoloog het my na 'n  Oor, Neus en Keel Spesialis verwys. Ek weet nie wanneer ek 'n afspraak by hom sal kry nie. Dis nou weer wag. Gehoorapparate is verseker deel van my toekoms. Hul het my gewaarsku dat 'n gehoorverlies 'n  newe-effek van die chemo is, maar dit het my oornag oorval, twee weke nadat die chemo afgehandel was. Nou ja, nog iets waarmee ek moet saamleef. Kanker is nie vir die pieperiges nie, maar as Hendrik dit kon doen, kan ek ook.

Ek is nog in die land van die lewendes

Dis al meer as 'n maand wat ek iets geskryf het. Ek was net te siek gedurende die laaste twee weke van my behandeling en is nou in die herstelperiode. Klink maklik om te skryf, maar dit verg baie konsentrasie wat ek nie op die oomblik het nie. Ek wil net slaap en sukkel om op enige iets anders te fokus.  Ek beweeg net tussen die badkamer en die bank, waar dit ingerig is soos 'n hospitaalkamer. Daar is 'n voedingsbuis deur my neus na my maag, aangesien ek geen eetlus het nie. Deur die nag word ek gevoed met die hulp van 'n klein pompie wat 'n sak met 'kos' stadig in my maag in pomp. Kos het geen smaak nie, wat 'n  newe-effek is van die bestraling, en skep dus nie 'n begeerte om te eet nie. Ek geniet darem nou so af en toe 'n koppie soet koffie, Rooibostee en 'n glasmelk. Dis ongelukkig nie genoeg om my aan die lewe te hou nie

Daar is net nie genoeg woorde om te beskryf wat ek deurgemaak het gedurende die laaste maand nie, maar ek begin nou stadig maar seker die lig aan die anderkant van die tonnel sien. Ek wil nie in teveel detail gaan nie, want ek het nie genoeg energie om 'n lang relaas te skryf nie. Ek wil liewer net genoeg sê, dat almal sal weet, ek stry nog die stryd. Soos ek sterker word, sal ek hopelik weer lekker kan gesels, maar vir nou wil ek net sê, ek is nog in die land van die lewendes.

Hoe ek hierdie pad sou gestap het sonder Hendrik,  weet ek nie. Hy het die laaste twee weke met soveel toeweiding na my omgesien. Ek het soos 'n dooie mens op die bank gelê en Hendrik het gesorg dat ek my medikasie neem, gekyk dat ek genoeg vloeistof inkry, my wonde versorg, gehelp om te stort, omgesien na alles wat in die huis gedoen moet word ensovoorts. Daar is net teveel om op te noem. Ek kan sien hoe hy gewig verloor omdat hyself nie genoeg eet nie. (Ek moet sê, hy het vinnig geleer om vir homself te kook😉) Dis wanneer mens deur so 'n marteling gaan, dat jy besef wat liefde is. Hendrik hoef nooit weer in sy lewe vir my 'n aardse geskenk te gee nie, hy het sy liefde aan my dubbel en dwars bewys gedurende die laaste maande. In die nag het ek gesien hoe hy kom loer het om te sien dat ek okay is. Nou is hy weer terug werk toe en sover gaan dit goed met my hier op my eie. 

Ek moet net weer sê, ek haal my hoed af vir die mediese versorging wat ons in New Zealand kry. Alles is so georganiseerd en ons hoef nie veel van ons kant af te doen nie.. Nou dat my behandeling verby is, is ek weer onder die versorging van die Hutt Hospitaal.  Ek was skaars by die huis na my laaste bestraling sessie, toe kontak my Cancer Nurse Coordinator my en die volgende dag besoek sy my om te sien hoe dit met my gaan en wat my behoeftes is. As ek haar nodig het, is sy hier. Sy het my weer en weer besoek nadat ek vir dae lank aanhoudend opgegooi het. Die verpleegsters van die distrikskliniek kom ook gereeld om na my wonde te kyk. Al om my nek het ek 'n wond gehad wat soos 'n brandwond was as gevolg van die bestraling. Hendrik het dit versorg, maar die verpleegsters hou 'n oog oor dit om te sien dat nie geinfekteerd raak nie en voorsien alles wat ons nodig het om die wond te versorg. My Mental Health Nurse het my besoek, die dieetkundige het 'n afspraak om my te besoek die week en die psigiater kom vir 'n  tuisbesoek volgende week. Ek moet nou net vasbyt en my oog op die lig aan die einde van die tonnel hou.

Wat 'n horribale dag!

Hoeveel van hierdie dae lê nog vir my voor? Nog een finale chemosessie volgende Maandag wat soos 'n nagmerrie voor my lé. Dit is die groot oorsaak van al hierdie ellendes. Sover het die bestraling my redelik simpatiek behandel, die naar en brakery is die gevolg van die chemo. Braak is wat my onder kry en lyk my nie, ek kan dit vermy nie. Na vyf dae in die hospitaal gedurende die eerste twee weke as gevog van naar en braaking, het ek 'n goeie week gehad laas week, in so 'n mate dat ek teen Vrydag minder naarmedikasie gevat het as voorgeskryf. Die gevolg was dat ek uit die bloute Saterdagoggend begin braak het. So leer mens maar jou les.

Ek het gestres oor wat Maandag gaan gebeur tydens die chemo,  maar ek het nie verwag dat die naarheid my so gou gaan oorval nie. Nadat ek my vyf ure by Wellington Hospitaal gesit het met vloeistof en chemo wat deur my are vloei, was ek skielik naar. Die verpleegster het dadelik 'n paar pille gebring, wat ek geglo het, sal werk voor ek met die bestralingsessie, tien minute later, sou begin. Verkeerd! Die terapeute het my vasgeskroef met die masker op my gesig en begin met die beplanning van die behandeling, toe voel ek, hier kom die braak. Ek het dapper probeer om dit in te hou, want om op jou rug te lê, vasgeskroef aan 'n bed, kan lei tot verstikking met erge nagevolge. Net toe hul begin met die behandeling,  besef ek, ek moet daar uitkom. Met 'n geswaai van my hande, het ek die terapeute se aandag gekry, hul het met 'n spoed teruggekom om my te bevry van die masker. Ek het skaars opgesit, toe begin ek braak. Wat 'n nagmerrie ondervinding wat ek nie my grootste vyand toe wens nie.

Ek kan net met lof praat van die mediese personeel hier in New Zealand.  Daar is net soveel deernis en toegewydheid by hierdie mense. Dokters is van 'n ander stoffasie, maar die verpleegsters, terapeute en hospitaalassistente is mense met wêreldse geduld en empatie. Iets wat ek in 'n mindere mate in Suid-Afrika ervaar het.

Hier mag jy vier-en-twintig uur van die dag 'n familielid of iemand van jou keuse by jou hê, om jou te ondersteun.  Niemand word dus huis toe gestuur as die nag neerdaal nie en besoekers kom en gaan heeldag. Snags sien jy mense slaap op elke bank in die sitkamers en verpleegsters kom en gooi komberse oor hul. Families sit daar deur die dag saam en eet KFC of ander wegmeemkos. Voor kersfees het families tafels bymekaar gestoot, feestelik versier en 'n kersmaaltyd saam met hul siek familielid geniet met tuisgekookte kos wat die gaste gebring het. 

Jy hoef ook nie heeldag in jou bed te lê nie. Pasiënte word aangemoedig om aan te trek en uit te gaan na die café, in die hospitaal, om koffie te drink of om in die tuin te gaan ontspan. Party pasiënte wat gesond en sterk genoeg is, gaan saam vriende en familie na eetplekke naby die hospitaal en kom terug, trek pajamas aan en klim terug in die bed. Iets wat ek verseker nie lus was om ooit te doen nie. Ek beweeg tans net tussen die huis en hospitaal. Jy sal my nêrens anders sien nie. Inkopies word on line bestel of Hendrik of Sulet moet dit doen. Ek is net te swak en siek om enige iets anders te doen. Om terug te kom na vandag se nagmerrie ondervinding, toe ons teruggekom het by die huis, het Hendrik dié oulike klein krimpvarkie voor ons huis op die sypaadjie gekry, gereed om die straat te probeer kruis.

Ek het myself lam geskrik toe Hendrik dit vir my wys. Sulet het ook 'n sprong gegee, maar nadat Hendrik ons verseker het dit is 'n onskuldige diertjie wat ons niks sal aandoen nie,  kon ons die oomblik geniet.  Weg is al die dag se sorge! Na al ons "ooo's" en "aa's" en fotonemery, het Hendrik dit weer veilig gaan terugsit in die natuurresrvaat wat agter aan ons eiendom grens. Wat 'n opgewondenheid na 'n horribale dag. Die nag was ook nie veel beter nie, hoewel ek nie gebraak het nie, was ek die heel nag naar en het my nag op die bank deurgebring, tussen slaap en wakker. Hopelik is vandag 'n beter dag😊

Vasbyt!

Ek kry soveel boodskappe wat my prys omdat ek so dapper is, maar ek is nie dapper nie, ek het nie 'n keuse nie.  Ek kan kies om nie deur hierdie behandeling te gaan nie en sit en wag om dood te gaan, maar as ek nog 'n paar jaar tot my lewe wil toevoeg, moet ek deurdruk. Dit is nie maklik nie, maar ek moet positief bly. 

Ek het die keuse gemaak om my storie te vertel aan almal wat belangstel. Dit stel my baie bloot, maar die doel is om kennis te versprei en moontlik hoop aan ander te gee wat iemand ken in dieselfde posisie as ek. Kennis is mag. Kop en nekkanker neem toe en deur bewus te wees van die eerste tekens,  kan ek ander help om nie maande te wag, soos ek, om mediese hulp te kry nie. Vroeë diagnose het 'n beter uitkoms.

In my geval het ek deur 'n episode van major depressie gegaan en hoewel ek elke dag bewus was dat ek myself raakbyt en nie die mondulkus gesond kon kry op my eie nie, het die depressie my gekeer om by die tandarts uit te kom. Toe ek wel daar uitgekom het, het die tandarts dit nie herken as 'n kankerulkus nie. Eers toe ek my huisdokter besoek het, is die diagnose gemaak. Teveel water het in die see geloop voordat ek by die spesialiste uitgekom het. Gelukkig was daar net verspreiding van my mond na die limfkliere in my nek en nie na die ander organe van my liggaam nie. Dit maak prognose soveel beter,  maar maak nie dit wat ek moet deurmaak makliker nie.

Deur die feit dat ek my storie so openbaar maak, kry ek ongelooflike ondersteuning van uit alle oorde. Dit gee my die krag om deur te druk en nie moed op te gee nie. Dit is definitief nie maklik nie en stel hoë eise aan my en my familie, wat saam met my deur hierdie beproewing moet gaan. Hendrik het baie begrip, aangesien hyself deur 'n nagmerrie ondervinding gegaan het met kolonkanker.  'n Mens kan nie help om te vra, hoekom moet dit weer met ons gebeur nie? Ons wat 'n relatiewe gesonde lewe lei, gesond eet, min alkohol, rook nie, matige oefening ensovoorts. Wat het ons gedoen om dit te verdien? Ek probeer my kop skoon hou van allerlei gedagtes wat my in kringe laat dink. Ek wil nie oor goed top waarvoor ek nie antwoorde het nie. Ek moet net positief bly en glo dat ek die kanker kan oorwin. 

Ek  is nou by die drie weke merk, my behandeling strek oor drie-en-dertig dae, vyftien daarvan is afgehandel. Dit word moeiliker, want die bestraling veroorsaak mondsere, in my geval in my keel, wat sluk baie moeilik maak. Dit lyk soos 'n apteek hier by ons, alles om my aan die eet te hou. Ek is weer terug op Nutribullet etes😉, want kou is moeilik en met 'n seer in my keel, is sluk ook 'n nie maklik nie. Ek is ook doodsmoeg en slaap almeer deur die dag, maar ek moet elke dag, behalwe Saterdag en Sondag,  aanmeld by die hospitaal vir 'n bestralingsessie. Dit is nie maklik nie, maar ek moet net deurdruk! Die einde van die behandeling kom nou in sig, dan 'n ses weke hersteltyd en hopelik kan ek daarna weer iets van die ou Ronel in myself raaksien.

Godverlate

Dis Maandag en weer sulke tyd, chemo en daarna bestraling. Jippie! Iets om na uit te sien😉. Na die vyf dae wat ek in die hospitaal gespandeer het verlede week, het dit bo verwagting goed gegaan die naweek.  Ek was glad nie naar nie, baie energie gehad en het hope kos verslind (binne die beperkings van my eetvermoë). Nou lê ek weer hier in die hospitaalbed gekoppel aan pype wat vloeistof in my are pomp en dan is dit tyd vir my weeklikse chemo. Na chemo moet ek na die radiologie-afdeling op 'n ander vloer van die hospitaal jaag vir 'n bestralingsessie.

Dis hoe ek op die bed vasgeskroef word, met 'n doelgemaakte masker, tydens elkeen van hierdie sessies van bestraling om die kanker dood te maak in die limfklier en dit wat moontlik agtergebly het na chirurgie. 

Gisteraand kon ek nie slaap nie, die stres het my mal gemaak. Ek wil net nie weer teruggaan hospitaal toe nie. Ek voel veilig in die hospitaal, want hul kyk goed na my, maar dit plaas baie stres op almal om my. Ek is nou onder die sorg van Wellington Hospitaal en moet daar opgeneem word totdat my behandeling afgehandel is. Dis ver om te ry om my te besoek. Sonder die besoeke word die dae net te lank en vervelig. Ek het dit moeilik gevind om te fokus en kon dus nie lees of tv kyk nie. Ek het darem 'n vriendin gemaak en haar besoek in haar kamer of ons het saam gekuier in die sitkamer. Maar ek weet verseker dat ek liewer my tyd saam met my familie wil spandeer as in 'n hospitaalkamer.

Hier waar ek nou sit en skryf, is ek by die huis en niks naar nie. Maandag is agter die rug en die slimmense was reg, dit gaan baie beter as die eerste twee weke.  Wat 'n verligting! Die pille werk dié keer en ons verstaan beter hoe ek dit moet gebruik. Hopelik spandeer ek die week by my eie huisie. Ek wil nie 'n hospitaalkamer gou weer sien nie. 

Gewigsverlies is iets wat ek nog altyd met kanker geassosieër het, maar nie in my geval nie. Ek sê mos, dit vat meer as kanker om my maer te kry. In die laaste twee weke het ek 2.5kg verloor as gevolg van die  naarheid en die feit dat ek nie kon eet nie.  Daarvan het ek alweer 'n kilogram opgetel nou dat ek my etes aanvul met Ensure, roomys, botter en alles wat 'n mens vetmaak. Ek verkies om vet en lewendig te wees as maer en dood😮.

My fighting spirit is ook terug. Verlede week se hospitaal insident, het my laat twyfel of ek die ses weke behandeling sal kan deurvoer. Dit het my moraal verlaag en as Christen het ek begin twyfel of ek God kan vertrou. In my leeftyd het ek al soveel Christene gesien wat sterf aan kanker, al het ons almal gebid vir genesing. Ek het vriende so verloor en ander na aan ons. Hoe weet ek wat die wil van God is? Wat is Sy doel met hierdie kanker? Hoekom laat God sy kinders deur hierdie ellendes gaan? Ek wil my kinders beskerm teen die ellendes van die werêld. Hoekom doen Hy dit nie vir my as Sy kind nie? Die angs het my oorval en het 'n fatalistiese nagevolg gehad van, "whatever " dis nie in my hande nie en miskien is dit my tyd, niks wat ek doen, gaan dit verander nie. Hoewel soveel mense  vir my bid, is my lewe in God se hande en ek weet nie wat Sy wil is nie.

Skielik oor die naweek begin ek beter voel,  klim uit die bed, raak doenig in die huis, kook kos, eet lekker,  drink my Ensure en skielik sien ek weer die lig. Vandag het ek gegaan vir my behandeling en ek is nie naar nie. Skielik daal die besef op my neer, ek is nog nie dood nie en ek kan deur dit kom as ek harder probeer. Dit is in my hande en miskien is daar 'n les te leer vir ander deur my stryd met kanker. As ek dit kan veg, gee ek hoop aan ander. Die wat vir my bid, se geloof in gebed word versterk en hul bid weer vir ander ook, maar die belangrikste is die besef, dat God sekerlik nie wil hê,  ek moet op die bed lê en wag om dood te gaan nie. Niemand gaan iets daaruit leer nie.

Ek besef nou ek is verby die halfpad merk wat chemo  betref, drie van vyf chemo behandelings is verby en elf van drie-en-dertig bestralingsessies. Dis net my kop wat in my pad staan, so ek moet my kop regkry. Ek vra jul dus, al kan ek soms nie bid nie, julle gebede hou my na aan God. So bid vir my. Ek weet, al los ek, Hy hou my vas. Dankie vir almal wat vir my bid en elke dag aan my dink🧡❤ Ek weet ek kan dit doen!

Dankie vir al die liefde, ondersteuning en begrip

Daar is baie te leer in moeilike tye, nie net van jouself nie, maar van jou familie, vriende, kennisse en vreemdelinge. 'n Mens kan 'n studie doen en mense klassifiseer in groepe in terme van hoe hul reageer as hul gekonfronteer word met mense in my situasie. My situasie is dat ek Kop en Nekkanker het, met opsigtelike operasie wonde wat ek nie kan wegsteek nie, van waar my lip middeldeur gekloof is tot agter my linkeroor. Asof dit nie genoeg is nie, is daar 'n aggressiewe limfklier wat in my nek, naby my oor, groei teen 'n spoed. Dié kan ek ook nie wegsteek nie. As dit nie op my eie gesig was nie, sou ek dit beskryf as grillerig of konfronterent. Ek sou definitief nie daarna wou kyk op iemand anders se gesig nie, want dit is gross. Daarom verstaan ek dat dit vir mense na aan my nie maklik kan wees nie.

Etter loop uit die limfklier wat ontsteek geraak het na die biopsie gedoen is. Daar is geen hoop dat dit sal ophou voordat ek die radioterapie voltooi het nie. Die dreinering veroorsaak baie verleentheid, want dit diskrimineer nie tussen plek en tyd nie, as ek weer voel loop dit in my nek af. Deesdae dra ek 'n strop om my nek om dit in toom te hou.

Maar so moet ek nou maar saamleef daarmee asook met ander se reaksie daarop. Ek is natuurlik van die weghardlopers. As ek met ander se siektes gekonfronteer word,  raak my tong dik en my bene lam, ek kan aan niks dink om te sê nie en sal alles doen om die situasie te vermy. Ek het dus begrip vir mense wat verkies om weg te kyk en die eerste geleentheid gebruik om te ontsnap.

Vir baie mans is dit makliker om 'n grappie te maak of iets ligssinnigs te sê. Ek het respek vir dit, want 'n bietjie humor kan enige spanningsvolle situaie ontlont. Party gee drukke en soene en belowe hoe hul sal kom kuier en jy sien hul nooit weer nie. Ander helder jou dae op met onverwagte blomme of besoeke en selfs 'n klein geskenkie. Party stuur vir my inspirerende kaartjies op WhatsApp of Facebook met verwysings na die Bybel en geneesing ander verkies 'n meer ernstige trant en vind trooswoorde direk van uit die Bybel. Hul erken dat hul nie antwoorde het nie, maar God sal vra dat Sy wil geskied. Hul bid ook vir my en my gesin om sterk te staan in die moeilike tyd.

Ander gesels net gereeld met my op WhatsApp oor alledaagse gebeure, vra uit oor wat aangaan met my behandeling en hoe ek voel, haal 'n Bybelvers aan om my te vertroos. In die oggend vroeg is daar weer 'n groet en verwysing na varsgemaakte koffie en wense vir 'n goeie dag. Alles op 'n ligte trant wat ou vriendskappe weer opwarm en by my 'n gevoel van opregte omgee en belangstelling skep.

En dan is daar die wat drie keer op 'n dag stuur: "Hello. Hoe gaan dit daar?" Of jy dadelik antwoord of twee ure later, die reaksie is dieselfde... geen verdere reaksie. Hoe dit gaan, is irrelevant, hul het mos darem gevra. Party leef in ontkenning en wil die hele tyd jou verseker dat alles reg sal eindig, ek moet net vasbyt. Ander besef ten minste dis nie so eenvoudig nie en probeer my troos en moed in praat vir wat ook al vir my voorlê, selfs moontlik die dood,

Ek probeer maar net my kop stil hou, top oor niks, dink aan niks, vertrou op niks. Leef van oomblik tot oomlik, want ek weet nie wat die uitkoms gaan wees nie, God alleen  weet. Ek weet wat ek wil hê,  natuurlik lewe!  Maar soos Aisling, ons vierjarige kleindogter, te reg sê, ons kan nie alles kry waarvoor ons vra nie. My gebede het opgedroog en ek maak staat op ander se gebede namens my, want my kop is leeg. Wat mag ek vra? Mag ek vra om te lewe, terwyl ander om my doodgaan van kanker, jongmense met klein kindertjies? Wie is ek om te dink ek mag nog jare tot my drie-en-sestig voeg?

Ek wil net deur ses weke se chemo en bestraling kom op 'n manier waarop dit vir my kinders verdraagsaam is, sonder om my te sien met my kop oor 'n toiletbak hang of in 'n hospitaal bed omdat ek niks binne kan hou nie. As ek dit kan doen, mag die lewe dalk weer ander betekenis hê en sal ek weet of daar hoop is. Is die nuwe kankeragtige limfklier vernietig deur die behandeling of moet dit nog weer chirurgies verwyder word? Dan is daar die ses weke wag voordat die eerste kankertoetse en skanderings gedoen word om te bepaal of my liggaam vry is van die kanker. Maar daaroor kan ek net droom, dis nog ver in die toekoms.

Vir nou moet ek net Maandag se derde chemo oorleef sonder om te braak, sonder om weer meer as die helfte van die week in 'n hospitaalbed te spandeer en hopelik teen volgende naweek dit weer reg te kry om die wêreld in die oë te kyk. Tien van drie-en-dertig bestralingsessies is reeds afgehandel, vordering is dus goed. Ek het 'n skrale 2.5 kg gewig verloor oor die laaste twee weke, maar die slim mense dink dis teveel. Ek neem nou Ensure om my etes aan te vul. Dit help dat ek meer energie het en meer rondbeweeg in die huis, anders lê ek teveel op die bed. Almal beveel darem aan dat ek soveel moontlik moet rus, maar slaap ontwyk my en angs oorval my as ek so lê en probeer om my kop leeg te hou.

Maak nie saak hoe jy jou omgee wys nie, dit beteken baie vir my. Ek sukkel baie met empatie en weet hoe moeilik dit is om die regte woorde te vind in moeilike situasies soos dié. Selfs sommige van die professionele personeel het 'n natuurlike empatie terwyl ander moeilik kommunikeer en nie weet nie hoe om hul kennis simpatiek oor te dra nie. Van familie, vriende en kennisse vra ek net gebede. Sonder almal se gebede kan ek nie hierdie paadjie suksesvol voltooi nie. As jy iemand is wat nie bid nie, vra ek net positiewe gedagtes vir fisiese krag en emosionele sterkte om die kanker te kan veg vir so lank ek nodig het. 

Opstaan uit die bed en stort is 'n stryd, maar ek moet vyf dae van die week by die hospitaal aanmeld vir bestraling en Maandae vir vier ure se chemo.  Daar is nie meer iets soos grimering of mooi gekamde hare nie, net stort, los klere, tandeborsel en vingers deur die hare en ek is reg om te ry (tot Hendrik se vreugde😊).

Is doodgaan 'n opsie?

Soos jul seker kan voorstel dink ek baie aan die dood deesdae. Dis nie dat ek wil doodgaan of reeds moed opgegee het nie, maar ek dink dit is maar net iets waarop ek myself moet voorberei. Kanker is 'n rollercoaster ride met goeie en slegte dae, goeie en slegte nuus, dae van hoop en dae van wanhoop. Jy kan vir jouself jok en sê, ek gaan gesond anderkant uitkom, maar geen dokter gaan vir jou 'n waarborg gee nie. Hul gaan nie eens vir jou sê, jy is genees van kanker die dag wat hul nie meer kanker in jou liggaam kan kry nie. Nee, hul gaan sê, jy is in remissie of kankervry,  want hul weet, eendag kan jy moontlik opstaan en die kanker het weer begin groei in 'n ander orgaan. As jy gelukkig is, val die siekte jou nie weer aan gedurende jou leeftyd nie of jy gaan dood van iets anders voordat dit kans kry om êrens anders te begin groei. Dood is nooit uitgesluit nie.

Ek het deur 'n rowwe week gegaan waar 'n onkoloog die wa voor die perde gespan het en begin praat het asof daar reeds verspreiding was van kanker na ander organe. Hy het woorde gebruik soos 'ongeneesbare siekte', 'agressiewe kanker' en 'geen behandeling'. Dis 'n angswekkende boodskap om aan te hoor. Toe die uitslae van die CT scan kom was daar geen verspreiding nie. Wat 'n verligting! Hierdie woorde het my laat besef dat ek wel oor die dood moet dink en my gesin daarop moet voorberei. Dood is nooit uitgeskakel nie en dis beter om die moontlikheid daarvan te bespreek as om onverwags daarmee gekonfronteer te word. Die gedagte om van jou geliefdes afskeid te neem, is 'n hartverskeurende gedagte, maar niemand gaan vir ewig lewe nie. Elkeen van ons is een dood verskuldig. Party van ons gaan jonk dood en laat jong kinders agter en kan hul kinders nie sien opgroei nie, hul vreugdes en hartseer deel nie, hul geluk wens met die mylpale wat hul bereik nie of kleinkinders vashou nie. Ander van ons word negentig jaar of ouer, maar raak swak en afhanklik van ander se versorging. Ten minste het ek my kinders sien groot word en die liefde ervaar wat 'n kleinkind in 'n mens se lewe bring. Ek weet ek het 'n goeie  lewe gehad en daar is baie om voor dankbaar te wees, maar ek voel nie gereed om nou al vaarwel te sê nie.

Ek weet dit klink asof ek klaar dink dat ek gaan doodgaan, maar ek speel net rond met al in die inligting in my kop. My kop is reg op die oomblik en ek is gereed om die kanker te veg nadat ek verlede Saterdagnag begin siek voel het en Sondag met 'n temperatuur in die hospitaal opgeneem is. Ek is voos gesteek met naalde om bloed te trek en vloeistof van elke orgaan van my lyf is getoets, ingesluit van die nuwe kankeragtige limfklier in my nek. Maandag het hul my huis toe gestuur met 'n diagnose van cellulitis. Cellulitisis 'n bakteriële velinfeksie wat ontwikkel het waar die sist in my nek is. My nek was rooi, warm en geswel. Met 'n voorskrif vir antibiotika is ek huis toe, maar om die eerlike waarheid te sê, ek het alles behalwe beter gevoel en het die res van die dag uitgeput in my pajamas in die bed gespander.

Dieselfde middag het die dokter, Annie, die een wat ek die hoofmeisie noem, my gebel en gesê, volgens die toetsuitslae het hul 'n fout gemaak en ek moet so gou as moontlik terugkom om weer in die Hutt  hospitaal op geneem te word. Antibiotika is in my lyf ingepomp deur 'n binne-aarse lyn om die cellulitis én longontsteking op te klaar. Ek het al die tyd gehoes vandat ek die tracheabuis ingehad het na die sjirurgie. Ek het ons huisdokter besoek, elke verpleegster en dokter wat ek oor die laaste weke gesien het, hieroor gevra, maar niemand het gedink ek het antibiotika nodig nie tensy ek 'n temperatuur ontwikkel. Gelukkig het ek toe 'n temperatuur ontwikkel en nou het ek antibiotika gekry en ek is dankbaar dat die gehoes amper verby is. Die eerste x-strale wat Sondagaand van my longe geneem is, het nie longontsteking aangetoon nie, maar toe hul dit Maandag herhaal het, het dit aangetoon dat daar diep, onder in my linkerlong grys kolle was. 

Ek moet nog drie dae op die antibiotika bly al begin hul môre al die gif in my liggaam inpomp om die kanker dood te maak. Gelukkig voel ek nou gereed. Ek weet ek is gesond en emosioneel is ek gereed vir die ses weke wat voorlê. 

Nog slegte nuus vir my😒

Orale kanker het my baie nuwe dinge geleer wat ek hopelik kan toepas in my lewe, as ek gespaar word. Daar is net soveel stereotipes wat ingeprint word van 'n jong ouderdom en wat die manier waarop ons die lewe sien, beïnvloed asook hoe ons reageer op moeilike situasies soos ek tans deurmaak. Op hierdie stadium agiteer dit my dat ek gekondisioneer is om voor te hou dat:

• alles okay is, 
• dinge nie so erg is nie, 
• God jou die krag sal gee om die laste wat op jou pad gebring is te kan dra, 
• die Here niks op jou pad sal bring wat jy nie kan dra nie, 
• ek moet fokus op die positiewe, 
• deur te glo alles verseker goed sal afloop, jy gesond sal word omdat ander mense vir jou bid.

Dis alles bull shit! 

• Alles is nie okay nie. 
•  Dinge is baie erger as wat ek my voorgestel het.
• Ek weet nie of alles goed gaan afloop nie. 
• Die Here het alreeds meer op my pad gebring as wat ek kon dra (daarom het ek deur 'n episode van major depressie gegaan). 
• As 'n mens siek is soos ek en deurgemaak het wat ek die laaste jaar deurgemaak het,  is daar min positiewe goed om op te fokus.
• Ek kan baie mense op noem wat doodgegaan het, hoewel ander vir hul gebid het. Gebed is geen versekering dat jy gesond gaan word nie.

Al wat ek kan sê, is dat ander se gebede my dra en krag gee om dit deur te maak wat op die oomblik met my gebeur. Ek dink nie ek sou dit kon doen sonder die onderskraging van familie, vriende en medegelowiges nie. Maar ek is moeg om te maak of dit wat besig is om met my gebeur, maklik is, dat ek sterk is en dat ek die las van die kanker op my liggaam en gees kan dra. Dit is nie maklik nie en om weer slegte nuus te kry, is soos 'n doodsvonnis!

Ja, nog slegte nuus! Daar is weer 'n geswelde limfklier in my nek, onder my oor, drie sentimeter in deursnit. Woensdag het ek gegaan vir die maak van my masker om te dra tydens bestraling. Daarna is daar weer 'n CT scan gedoen met die masker op my gesig, vasgeskroef aan die bed. Donderdag het die radiologie onkoloog my gebel en gesê, daar is 'n donker ronde kol op die uitslae van die skandering wat moontlik 'n kankeragtige limfklier kan wees. Vrydag het ek vir 'n nood biopsie gegaan. Dinsdag moet ek weer vir 'n CT scan van my longe gaan. Deja vu! Nimmer eindigend!

Maak nie saak hoeveel keer ek vir myself gesê het, alles is okay nie of ander mense my probeer verseker het dat ek die krag sal kry om weer hierdeur te gaan. Ek wil nie weer teater toe te gaan nie en weer deur die herstel periode gaan nie. Al ons beplanning is omver gegooi. Hendrik het net soveel dae verlof en een van ons moet werk. Sulet sou hier wees terwyl ek deur bestraling en chemo gaan, om te help om by die hospitaal te kom elke dag. Wat nou? Alles is nou deurmekaar en onseker. Ons moet wag vir die nuwe week om te hoor wat die uitslag van die biopsie is. Die gewag maak 'n mens mal!

Al wat ek vra, is om my die ruimte te gee om te treur oor my geskende gesig, maak nie saak of dit beter lyk as wat almal verwag het nie, my ingesluit. Ek word met die wonde gekonfronteer elke keer wat ek in die spieël kyk. Ek moet 'n bib dra soos 'n kind as ek eet, want kos loop uit waar ek nie die nodige spierkrag het om my lippe te sluit nie. Eet in die openbaar is 'n verleentheid. Moenie vir my sê, dit sal beter word nie, want nie eens die dokter weet of dit gaan beter word nie.

Ek vra vir empatie, vir woorde wat my sal help om dit wat ek werklik voel te erken. Soms wil ek net huil en wens dit het nooit met my gebeur nie of myself jammer kry, want ek het rede om myself jammer te kry. Ek wil weet, ek mag maar sê, dit gaan nie goed nie, want dit wat besig is om met my te gebeur, is meer as wat ek kan dra. Moet my nie vertel dat dit goed sal verloop nie en dat ek anderkant sal uitkom nie. Sê liewer dat dit wat my liggaam deurgaan, is hel, dat jy dit nie jou grootste vyand toewens nie, want dit is hel! Wat van die ou Ronel oor gaan wees aan die einde van die reis, weet ek nie, miskien ses voet onder die grond, want dit lyk almeer dat daar 'n goeie kans vir dit is. Ek en my familie moet ons voorberei vir dit. Dit help nie ek steek my kop in die sand soos 'n volstruis nie.

Hoe sou die lewe sonder humor wees?😂😂

Ek moes my seker maar in die hospitaal vermaak met allerlei gebeure wat om my afgespeel het, sodat ek my aandag kon aflei van  wat my liggaam besig was om deur te maak. Die dokters was vir my in besonder snaaks. Dokters is nie mense wat deel is van my alledaagse lewe nie, veral nie jong dokters in hul middeldertigs nie. Hul verteenwoordig vir my die yuppie generasie.

Die plastiese chirurg wat verantwoordelik was vir my operasie, is 'n bekwame jong dame met 'n warm empatiese persoonlikheid (wanneer sy my besoek het met haar teaterklere  en sonder grimering), maar as sy met hoë hakskoene en haar dokterstas daaraan gekom het, was sy super professioneel en 'n model yuppie. Die ander dokters het na haar verwys as 'the Boss' of Fiona, wat natuurlik haar naam is. Hul het groot ontsag vir haar en doen niks sonder haar goedkeuring nie, maar dit keer hul nie om elkeen 'n opinie van hul eie te hê nie.

Die oggend rondtes is deur 'n span 'registra doctors' gedoen (dokters wat besig is om opgelei te word as chirurge of ander spesialiteitsrigtings). Wie hul almal was en wat elkeen se funksie was, het ek nie 'n idee van gehad nie, maar hulle was stiptelik daar elke oggend gedurende die week. Naweke was daar een chirurg aan diens wat die rondtes gedoen het.

Die groep jong dokters, mans en dames van 'n verskeidenheid kultuuragtergrond, het 'n 'hoofmeisie' gehad naamlik Annie. Sy het amper die eindpaal bereik om te kwalifiseer as 'n plastiese chirurg en die ander lede van die span is dus nog in opleiding. Die verpleegsters was in rep en roer sodra Annie en haar span daar in ons saal begin rondbeweeg het, dan word alle pleisters en verbande verwyder sodat al my wonde sigbaar was vir die inspeksie wat sou volg. Annie was altyd die woordvoerder en die verpleegster het senuweeagtig daar rond gestaan om al die waarnemings en opdragte aan te hoor en 'n mental note te maak van wat die res van die dag met my moet gebeur in terme van wondversorging, mondhigiëne, medikasie ensovoorts.

Die jong dokters kon nie net rustig in my kamer ingestap kom, soos alle ander mense doen nie. Hulle was altyd op 'n drafstappie, net om seker te maak dat ons kennis neem dat hul besige mense is en nog baie gehad het om in te pas in die dag. Nadat Annie verneem het na my welsyn en my wonde bestudeer het, word die groot kollig met 'n skanierarm bo my bed nadergetrek en aangeskakel sodat dit reg in my gesig skyn. Ek het vinnig geleer om my mond wawyd oop te maak sodat die hulle die binnekant van my mond kon observeer, sommige van hul het nog 'n flitsie of selfoonlig byderhand gehad om beter te kon sien. Die oomblik wat hulle die lig afgeskakel het, het almal gelyk begin praat. Elkeen het 'n opinie gehad, maar niemand het geluister na enige iemand anders se opinie nie. Elkeen wou harder praat as die ander totdat Annie hulle opdrag gegee het om hulle gesprek êrens anders te gaan voortsit. Hulle het net so vinnig uit my kamer verdwyn as wat hulle daarin gekom het. Nadat hulle die argument voltooi het in die gang voor my kamerdeur, het Annie teruggekom om my in te lig van hul besluite. Hierdie terugvoer het niks beteken nie, want die 'boss' moes dit eers goedgekeur het, wat gewoonlik nie gebeur het nie. 

As ek 'n spotprenttekenaar was, sou ek 'n hele comic boek kon uitgee met die klomp jong dokters as die hoofkarakters, maar nou ja, dit is nie my talent nie, ek sal maar liewer by skryf bly. Dié dokters het my dag gemaak en ek het elke oggend uitgesien na hul besoek. Ek het gou uitgevind om my nie te steur aan Annie se terugvoer aan my nie en om maar te wag om van Fiona te hoor, want haar woord was wet. 

Hierdie ligsinnige oomblikke sal vir altyd in my herinneringe in geêts wees. Die dokters het my baie verwar, omdat hul nie uit een mond kan praat nie, maar die verpleegsters was uitstekend. Elke verpleegster doen ook dinge op haar eie manier, maar ek weet dat hul nie hierdie beroep vir die geld gekies het nie. Elkeen is daar omdat hul geniet wat hul doen. Soveel geduld, empatie en liefde sal mens nie maklik op 'n ander plek kry nie. Ek haal my hoed vir hul af, want dis hulle wat ons weer gesond genoeg kry om huis toe te kan gaan, wat ons wonde bly versorg en kyk dat ons sterk genoeg word om ons normale lewe te hervat. En tog bly dit een van die laagsbesoldigde beroepe. Dit gaan my verstand te bowe. Snaaks genoeg sien 'n mens nie yuppies onder verpleegsters nie. Hul sloof nederig voort dag en nag om deur al hul verantwoordelikhede te kom 🤔

Voorbereiding vir bestraling

Maandagoggend het ek 'n afspraak by Wellington Hospitaal gehad met die spraakterapeut,  dieetkundige en radioloog wat verantwoordelik gaan wees vir my tydens die bestraling. Dit was my eerste uitstappie vandat ek uit die hospitaal ontslaan is. Hendrik het my gehelp om my hare oor die bad te was en ek het dit mooi droog geblaas, grimering aangesit en my serp om my nek gesit om my wonde te bedek, gereed om die wêreld in die oë te kyk.

Dit was 'n goeie geleentheid om vir die eerste keer in die openbaar iets te eet en koffie te drink, want die hospitaal het 'n goeie cafe. Daar sit altyd ander pasiënte rond wat afkom van hul kamers, saam met familie of vriende, om koffie te drink en iets anders as hospitaalkos te eet. Ek het dus geweet niemand gaan in my belangstel of na my staar nie. Daar is ook 'n verskeidenheid van sagte kos en smoothies om te geniet. Hendrik het 'n geurige hoenderkerrie geëet en ek 'n amandel en klappermelk nagereg. Niemand het hul aan my gesteur nie en die uitstappie het my goed gedoen. In my kop was die doel van die besoek net om almal te ontmoet, maar ek was verkeerd en ons het 'n groot deel van die oggend daar spandeer. 

Vir die wat dink 'n spraakterapeut is net verantwoordelik vir spraakterapie,  wag daar 'n verrassing. Ek het gelukkig baie kennis in dié verband omdat ek 'n gekwalifiseerde spraakterapeut is. Ek het net gekies om met kinders te werk en die opset in 'n hospitaal is onbekend aan my. Ek het darem jare gelede op Universiteit hiervan geleer en het dus akademiese kennis. Ek het 'n nagraadse diploma in kleuteronderwys en het gekies om in New Zealand te kom werk as 'n kleuteronderwyser.

Die spraakterapeut is verantwoordelik om toe te sien dat ek behoorlik kan kou en sluk en dat ek nie trismus in my kaak ontwikkel nie (jawlock), want dit kan probleme met voeding veroorsaak asook mondhigiëne, tandarts besoeke en ander sktiwiteite waar dit nodig is om my mond oop te maak. Die spraakterapeut het dus vanoggend allerlei waarnemings en metings gemaak om te sien waartoe ek instaat is, sodat sy dit kan dophou tydens bestraling. Sodoende kan probleme in die verband voorkom word. Sy het ook vir my 'n klomp oefeninge gegee om elke dag te doen. So nou het ek iets om my mee besig te hou as ek verveeld raak😊

Die dieetkundige het weer bevestig hoe belangrik 'n gebalanseerde dieët is aangesien eet tydens bestraling baie moeilik word. Meeste mense ontwikkel mondsere, probleme om te sluk en net 'n algemene afname in die behoefte om te eet. Dit lei daartoe dat hul baie gewig verloor, vyftien tot twintig kilogram, in ses weke. Hul word dus baie moeg en sukkel om te herstel  na die bestraling. Die dieetkundige was baie tevrede met wat ek eet op die stadium. Ek probeer dit gebalanseerd hou deur groente smoothies en vrugte smoothies met yoghurt, advokado peer of grondboontjiebotter (vir proteïen inname) met piesangs, dadels en bessies. Dit help vir die soettand ook. Ek eet ook saggekookte groente met roomkaas, maelvleis of vis en saggekookte eiers met advokado. Ek drink melk en eet gerasperde kaas gesprinkel oor kos.

Die radioloog het weer met die slegte nuus gekom oor die newe-effekte van bestraling en alles wat ek reeds weet. Ek het ook nuwe inligting gekry. Ek moet volgende week Woensdag by Wellington Hospitaal wees vir die maak van die masker wat ek tydens die bestraling moet dra. Daar gaan ook weer 'n CT scan gedoen word. Ek moet dus voor die tyd vas en dan word 'n kontrasmiddel binne-aars toegedien. Dit sal die are en organe meer sigbaar maak. Om die CT scan te kan doen, moet my wonde genees wees, my hoes opgeklaar het en sooibrand onder beheer wees. Ek het dus gister ons huisdokter besoek en sy het na my wonde gekyk en na my longe geluister en sy is seker dat ek teen volgende week, Woensdag, gereed sal wees vir al die prosedures.

Vanoggend het een van die radioloë my gebel en 'n afspraak met my gereël om die onkoloog volgende week Dinsdag te sien Hy sal al die opsies van my behandeling met ons bespreek. Hoewel die chirurg gesê het, sy dink, ek sal nie chemo ook kry nie, is die onkoloog van opinie dat ek wel chemo sal moet kry tydens die ses weke wat ek bestraling kry. Die rede hiervoor is, dat die kanker na die limfkliere versprei het. Dis deur die limfsisteem wat kanker na ander organe versprei. Deur chemo te gee, word die moontlike verspreiding gestop, anders pop die kanker een of ander tyd weer êrens anders uit. Bestraling is lokaal gefokus op die dele in my gesig en nek waar die kankerselle verwyder is.

So my dae word gevul met doktersbesoeke en verpleegsters wat my wonde behandel. Vaoggend het ek die psigiater en my mental health  nurse gesien. Dit is baie naby aan ons kerk en ek en Hendrik het iets gaan eet en koffie gedrink by die cafe by ons kerk. Hul bedien Ripe Coffee en Rialeen werk vir die eienaars van die Ripe Coffee Roasters.  Ek ondersteun hul dus graag en het 'n voorliefde vir hul koffie ontwikkel. Ek begin stadigaan meer selfvertroue ontwikkel om met my geskende gesig uit te gaan en om die openbaar te eet en drink.

Dis hoe ek vanoggend  gelyk het nadat ek my mooi gemaak het vir die besoek aan die psigiater

Na dit is ek na die kerkkantoor om almal te groet en met een van die pastore te praat, sy het vir my gebid en nou kan ek die naweek met nuwe moed aanpak. Vandag is Vrydag en dit was 'n besige week, maar volgende week gaan nog besiger wees en hoë eise gaan gestel word aan my gees. 

Gelukkig kan ek rapporteer dat my pyn baie minder is en dat ek 'n afspraak gekry het met 'n fisio by die Hutt Hospitaal vir volgende week. Ek is gevul met dankbaarheid dat die staat so mooi na my omsien. Al hierdie ingrype en behandeling kos ons nie 'n sent nie en ek hoef niks self te reël nie. Alles gebeur op die agtergrond. Die datums van al my verskillende afsprake is op die rekenaarstelsel sigbaar vir almal wat by my behandeling betrokke is. So kan hul al die afsprake koördineer dat dit nie bots nie en ek word net gebel om ingelig te word wie ek wanneer en waar sien. Ek is dus net baie dankbaar vir die New Zealanders wat ons aangeneem het as landsburgers van die wonderlike land.

Baie stadig, maar seker vorentoe

Ek wens ek kon sê dat ek elke dag beter voel, maar dit sal nie die waarheid wees nie. Terwyl ek in die hospitaal was,  kon ek elke dag vordering sien, maar vandat ek by die huis is, is dit 'n ander storie. Die pyn in my arm en skouer maak my mal. Dit veroorsaak dat ek sleg slaap en ek is verplig om elke ses ure pynmedikasie te neem. Dis nie iets wat ek nog ooit in my lewe nodig gehad het om te doen nie.

Ek het nie pyn in my gesig nie, die medikasie wat ek vir die senuwee pyne neem, is baie effektief. As ek dit nie neem nie, kry ek skietpyne vanaf my nek in die dele wat gevoeloos is, aan die linkerkant van my kop en deur my oor. Die pyn is dus onder beheer in my gesig, maar ek het nog steeds daai stuk rouvleis, wat uit my arm gesny is en in my mond ingeplant is, in my kies. Dit gaan nog vir lank daar wees voordat dit deel gaan word van my mond. Dit is ten minste nie seer nie, net weird.

Vandag het die verpleegster, wat my wonde kom versorg het, foto's geneem terwyl al die pleisters en verbande af is. Die pieperiges moet maar nie kyk nie.

Die letsels waar hul my lip oopgesny het om by die kankerseer in my mond by te kom

Die opening waar die tracheabuis ingeplaas was vir my om deur asem te haal

Die snit wat gemaak is om die kankeragtige limfkliere te verwyder

Die wond op my arm waar hul 'n stuk spierweefsel  met 'n aar uitgesny het. Dit is oorgeplant in my mond om die opening in my mond te vul, nadat die kanker uitgesny is.

Op my bo-been is hierdie stuk vel uitgesny om oor die gat in my arm te werk.

Dit was omtrent 'n slagting. Nou kan jul verstaan hoekom die operasie so lank geduur het. Die chirurg het telkens vir my gesê dat ek baie siek is en moet rus vir die vyf weke voor die bestraling begin, maar dit is asof dit nie ingesink het nie. Ek besef dit nou elke dag as ek soos 'n baie oumens probeer om alledaagse take te verrig en ure lank lê en slaap. 

Soos ek reeds gesê het, het ek gelukkig 'n goeie eetlus. Hendrik was vandag mark toe en het klomp vars groente en vrugte gekoop asook vis. Ek is dus gereed vir die week wat voorlê en sien uit om nuwe smoothie resepte uit te probeer. Ek kan darem nou blokkies sagte brood ook eet. Vanaand het ek van die vars vis gaargemaak en ek kon dit kou. So daar is vordering wat dit betref en snaaks genoeg mis ek nog nie 'n bord gewone kos nie. Die etes wat ek vir myself voorberei is geurig en hou my versadig. Tussen etes drink ek smoothies met groente en vrugte in wat ek met die Nutribullet maak. As ek wil, kan ek 'n blokkie donker sjokolade in my mond smelt en ek kan roomys eet en poedings met 'n vlabasis. Ek ly dus verseker nie honger nie😊 

Ek moet bly gesond eet om te verseker dat ek vinnig genoeg herstel, want fase twee van my behandeling lê om die draai. Ses weke se bestraling gaan sy tol vat aan my lyf en gees. Dit is verseker nie iets waarna ek uitsien nie, maar ek het nie 'n keuse nie, ek moet daardeur gaan🙏

Pyn, pyn en nog pyn

Ek het nou die twee weke merk na die operasie verby gesteek en ek besef net meer en meer, hoe my geduld beproef gaan word. Hierdie is nie iets wat oornag gaan gesond word nie. Behalwe dat ek te swak is om uit te gaan, het ek verseker nie lus dat mense my aanstaar nie. Ek kan die wonde op my arm en been onder klere wegsteek, maar 'n geswelde gesig vol steke en pleisters is daar vir almal om na te staar. Die linkerkant van my gesig is gevoeloos en ek het, soos 'n kind, 'n borslap nodig as ek eet. Ek word beter met die etery, maar dit bly 'n morsige besigheid. Ek eet net sagte kos en voer myself met 'n eetlepel of teelepel aan die gesonde kant van my mond. Elke keer nadat ek geëet het, moet ek my mond uitwas om te keer dat  stukkies kos in die wond vassit en septies word.

My lewe draai dus rondom rus of slaap, voorbereiding van kos, eet en higiëne, want om my lyf skoon te hou is net so 'n missie. Sover het ek nog nie gestort nie, Hendrik het my hare oor die bad gewas en ek spons myself af. Stort beteken dat ek 'n plastiese sak moet sit oor die wond op my been, arm en nek. Dit is net teveel moeite! Môre kom 'n verpleegster om my wonde te versorg en ek beplan om te stort voor sy arriveer, want ek weet dan word al die pleisters vervang. 

Elf dae se vordering in die hospitaal 

Ek het geen vrees vir 'n hospitaal nie, want ek weet solank mens daar is, weet jy nie van pyn nie. Die verpleegsters staan gereed met allerlei maniere en middels om pyn te verdoof, stiptelik volgens 'n skedule. Hul maak jou wakker wanneer jy geen pyn het nie, sodat hul jou pynmedikasie kan gee. Hier by die huis is dit 'n ander storie. Ek moet self onthou om die pyn te verdoof en dit gebeur gewoonlik eers wanneer ek bewus word van die pyn. Dan het die medikasie tyd nodig om in te skop. 

Ek het geen pyn in my gesig of mond nie, maar die linkerarm waar die spierweefsel uitgesny is om in my mond in te plant, pyn aanhoudend. My linkerskouer is ook baie seer. Die dokter sê dis as gevolg van die werk wat hul daar gedoen het. As die medikasie uitgwerk is, is die pyn intens. Hoewel my gesig dood voel, kry ek senuwee pyne wat daar deur skiet. 

So dis nie grappies nie! Ek is siek en voel siek, maar omdat ek nie genoeg beweeg nie, het ek weer lae rugpyn. Dit maak dit moeiliker om te beweeg en die een ding lei na die ander. Ek word dus net elke dag meer bewus dat ek na myself moet kyk, fisies en emosioneel om deur hierdie herstel periode te kom. Oor vier weke begin bestraling en dis weer 'n perd van 'n ander kleur.

Gelukkig het ek 'n gesonde eetlus en ek kan 'n verskeidenheid kossoorte eet. Ek 'n voorliefde vir groente en vrugte. Avokado's is in seisoen en ek eet elke dag een of maak 'n smoothie daarmee. Al die eet vat nie die moeg weg nie. Ek slaap baie, maar probeer ligte take in die huis doen en stap in ons klein tuintjie rond. Ons het weer 'n paar sonskyndae gehad. Dit is dus lekker  om buite te kom, maar vir nou is die bank of bed die plek waar ek meeste van my tyd spandeer.

'n Oudkollega, Victoria, wat van Zimbabwe is, het een oggend  kom kuier met haar ses maande oue babatjie. My foon lui aan mekaar, 'n paar keer 'n vriendin of familie wat wil hoor hoe dit gaan, maar meestal om opvolg besoeke te reël vir wondversorging, voorbereiding vir bestraling of om seker te maak dat ek okay is hier by die huis. Ek het absolute bewondering vir die New Zealandse mediese versorging. Ons is daarmee gekonfronteer tydens Hendrik se kolonkanker en nasorg, my episode van depressie en nou weer met my orale kanker. Ons sou ver moes soek om beter versorging te kry. Natuurlik is daar tekortkominge wat deur die media gerapporteer word, maar ons is nog nie met dit gekonfronteer nie.

Terug by die huis😊💜

Ek het nou al twee nagte in my eie bed geslaap. Hoewel ek baie angstig was om huis toe te kom, is dit lekker om hier by my eie huis te wees. Ek eet ook gesonder as in die hospitaal waar hul fokus op hoë kalorie kos. Ek kan net sagte kos eet en gaar groente werk die beste. Die rou groente en vrugte smoothies brand nog my mond, maar ek kan gemaelde vleis eet, sag gekookte eiers en roomkaas. Hoendersop werk ook lekker,  want die vleis kook sag en ek kan allerlei groente daarin sit en dit dan blend. Ek het 'n reuse eetlus en is baie dankbaar daarvoor,  want ek is moeg en sonder energie. Ek slaap nog baie deur die dag, maar nou ja, die dokters het gesê, al wat ek die volgende vyf weke moet doen, is rus en krag bymekaar maak vir die ses weke bestraling wat in die middel van Desember sal begin.

My laaste foto in die hospitaal,  gereed om huis toe te gaan💛

Die nasorg en spanwerk is ongelooflik hier in New Zealand. Ek is Maandag uit die hospitaal ontslaan, Dinsdag vroeg het 'n verpleër van die distriksraad 'n besoek afgelê om al die papierwerk te doen sodat hul kan begin om my wonde tuis te versorg. Donderdag en Saterdag sal 'n verpleegster kom om al my wonde skoon te maak. Ek het 'n lang snit in my nek waar die limfkliere verwyder is, die steke het bietjie septies geraak en moet versorg word asook die die trachea snit, die wond op my arm waar die spierweefsel en aar uitgesny is en die wond op my been waar vel verwyder is om oor die gat in my arm te werk. Ek het gekies om van volgende week af na die hospitaal te gaan vir my wondeversorging, elke tweede dag. Hendrik is op verlof tot die einde van die maand en sal my rondry. Dis goed vir my om redes te hê om uit die huis te kom.

My Cancer Nurse Coordinator het vandag gebel en 'n lang gesprek gehad asook my Mental Health Nurse, Riz. Sy het toevallig in die Plastic Surgery Ward gewek voordat sy begin spesialiseer het in geestesgesondgesondheid. Sy en die psigiater, Dr. Duncan, sal my volgende week Dinsdag by die huis kom besoek vir 'n terapiesessie en om 'n oog te hou oor my gemoedstoestand.

Verder het iemand van die Kankervereeniging my gekontak en aangebied om ons finansieël te help met koepons vir petrol asook kruideniersware. Ek het ook 'n afspraak  vir volgende Maandag om die dieetkundige en spraakterapeut te ontmoet by Wellington Hospitaal. Hul sal verantwoordelik vir my wees terwyl ek bestraling daar kry. Die 27ste November ontmoet ek die radioloë wat die bestraling gaan doen. Hul gaan die afmetings neem vir my doelgemaakte masker wat ek tydens elke bestralingsessie sal gebruik.

So jul kan sien, never a dull moment vir my nie. Tussen al hierdie aktiwiteite moet ek probeer rus en aansterk sodat ek fase twee van my behandeling kan deurmaak.

Die ouderdom haal ons in

Nadat die staat al die baie geld gespandeer het om my te opgradeer na 'n gesonder model, voel ek onder verpligting om nog 20 tot 30 jaar op my speedometer te sit. Ek is nie juis iemand wat dink dis cool om stokhoringoud te word nie. Ek sal maar liewer wil gaan terwyl my kop nog intakt is. My ma se ma en my ma het albei Parkinsonse siekte gehad en dit was baie stresvol vir die familie om hul te sien degeneree tot waar hul fisies oorgelewer was in die hande van hul versorgers.

Ek is ook nou soos hulle oorgelewer aan die totale fisiese versorging van die verpleegpersoneel. Ek het skielik herinneringe van hoe ek gesien het as kind, waar my geliefde ouma op dieselfde wyse versorg was. Later was dit my ma se beurt en sy was vreeslik pieperig en het vir alles 'n gil gegee. Dis nie lekker herinneringe nie en ek besef maar net daar is geen waardigheid in die situasie nie. Die beste is om nie teë te sit nie en deur elke oomblik so vinnig moontlik te kom.

Vir sestig jaar het ek myself afgevee nadat ek die toilet gebruik het, maar nou is my onafhanklikheid ingekort deur buise, pype, pompe, monitors, suurstofpype en drips. Iemand anders moet hierdie take vir my doen. Wonder bo wonder doen hul dit op 'n liefdevolle wyse wat my nie verkleineer en inkompotent laat voel nie. Die laaste drie dae het ek 'n manlike verpleër gehad. Hy was so professioneel, geduldig en teer in sy versorging van my, ek kon hom ten volle vertrou met elke taak, hoe groot of klein. Hy het verstaan wanneer om 'n vroulike verpleegstershulp in te roep en wanneer om 'n taak self af te handel.

Ek is baie dankbaar teenoor die New Zealanders wat ons aangeneem het as burgers van hul land en al hierdie voordele tot ons lewens toegevoeg het. Twee kankers in vyf jaar in Suid-Afrika kon ons verplig het, om al die geld wat ons vir ons oudag eenkant gesit het, te gebruik. Daar is soveel ekstras wat die mediese fonds nie dek nie.

Wat my die meeste beïndruk van die gesondheidsdienste hier, is spanwerk en nasorg. Ek onthou toe Hendrik ontslaan is uit die hospitaal,  het 'n verpleegster hom elke dag besoek tot sy seker was, hy was sterk genoeg om na homself te kyk. Vir vyf jaar het hy 'n brief in die pos gekry om te sê vir watse opvolgtoetse hy moet gaan en om sy afsprake by dokters en die verpleegster te reël.  Nou is hy vry van daardie las en staan ek volgende in die ry.