Godverlate

Dis Maandag en weer sulke tyd, chemo en daarna bestraling. Jippie! Iets om na uit te sien😉. Na die vyf dae wat ek in die hospitaal gespandeer het verlede week, het dit bo verwagting goed gegaan die naweek.  Ek was glad nie naar nie, baie energie gehad en het hope kos verslind (binne die beperkings van my eetvermoë). Nou lê ek weer hier in die hospitaalbed gekoppel aan pype wat vloeistof in my are pomp en dan is dit tyd vir my weeklikse chemo. Na chemo moet ek na die radiologie-afdeling op 'n ander vloer van die hospitaal jaag vir 'n bestralingsessie.

Dis hoe ek op die bed vasgeskroef word, met 'n doelgemaakte masker, tydens elkeen van hierdie sessies van bestraling om die kanker dood te maak in die limfklier en dit wat moontlik agtergebly het na chirurgie. 

Gisteraand kon ek nie slaap nie, die stres het my mal gemaak. Ek wil net nie weer teruggaan hospitaal toe nie. Ek voel veilig in die hospitaal, want hul kyk goed na my, maar dit plaas baie stres op almal om my. Ek is nou onder die sorg van Wellington Hospitaal en moet daar opgeneem word totdat my behandeling afgehandel is. Dis ver om te ry om my te besoek. Sonder die besoeke word die dae net te lank en vervelig. Ek het dit moeilik gevind om te fokus en kon dus nie lees of tv kyk nie. Ek het darem 'n vriendin gemaak en haar besoek in haar kamer of ons het saam gekuier in die sitkamer. Maar ek weet verseker dat ek liewer my tyd saam met my familie wil spandeer as in 'n hospitaalkamer.

Hier waar ek nou sit en skryf, is ek by die huis en niks naar nie. Maandag is agter die rug en die slimmense was reg, dit gaan baie beter as die eerste twee weke.  Wat 'n verligting! Die pille werk dié keer en ons verstaan beter hoe ek dit moet gebruik. Hopelik spandeer ek die week by my eie huisie. Ek wil nie 'n hospitaalkamer gou weer sien nie. 

Gewigsverlies is iets wat ek nog altyd met kanker geassosieër het, maar nie in my geval nie. Ek sê mos, dit vat meer as kanker om my maer te kry. In die laaste twee weke het ek 2.5kg verloor as gevolg van die  naarheid en die feit dat ek nie kon eet nie.  Daarvan het ek alweer 'n kilogram opgetel nou dat ek my etes aanvul met Ensure, roomys, botter en alles wat 'n mens vetmaak. Ek verkies om vet en lewendig te wees as maer en dood😮.

My fighting spirit is ook terug. Verlede week se hospitaal insident, het my laat twyfel of ek die ses weke behandeling sal kan deurvoer. Dit het my moraal verlaag en as Christen het ek begin twyfel of ek God kan vertrou. In my leeftyd het ek al soveel Christene gesien wat sterf aan kanker, al het ons almal gebid vir genesing. Ek het vriende so verloor en ander na aan ons. Hoe weet ek wat die wil van God is? Wat is Sy doel met hierdie kanker? Hoekom laat God sy kinders deur hierdie ellendes gaan? Ek wil my kinders beskerm teen die ellendes van die werêld. Hoekom doen Hy dit nie vir my as Sy kind nie? Die angs het my oorval en het 'n fatalistiese nagevolg gehad van, "whatever " dis nie in my hande nie en miskien is dit my tyd, niks wat ek doen, gaan dit verander nie. Hoewel soveel mense  vir my bid, is my lewe in God se hande en ek weet nie wat Sy wil is nie.

Skielik oor die naweek begin ek beter voel,  klim uit die bed, raak doenig in die huis, kook kos, eet lekker,  drink my Ensure en skielik sien ek weer die lig. Vandag het ek gegaan vir my behandeling en ek is nie naar nie. Skielik daal die besef op my neer, ek is nog nie dood nie en ek kan deur dit kom as ek harder probeer. Dit is in my hande en miskien is daar 'n les te leer vir ander deur my stryd met kanker. As ek dit kan veg, gee ek hoop aan ander. Die wat vir my bid, se geloof in gebed word versterk en hul bid weer vir ander ook, maar die belangrikste is die besef, dat God sekerlik nie wil hê,  ek moet op die bed lê en wag om dood te gaan nie. Niemand gaan iets daaruit leer nie.

Ek besef nou ek is verby die halfpad merk wat chemo  betref, drie van vyf chemo behandelings is verby en elf van drie-en-dertig bestralingsessies. Dis net my kop wat in my pad staan, so ek moet my kop regkry. Ek vra jul dus, al kan ek soms nie bid nie, julle gebede hou my na aan God. So bid vir my. Ek weet, al los ek, Hy hou my vas. Dankie vir almal wat vir my bid en elke dag aan my dink🧡❤ Ek weet ek kan dit doen!

Dankie vir al die liefde, ondersteuning en begrip

Daar is baie te leer in moeilike tye, nie net van jouself nie, maar van jou familie, vriende, kennisse en vreemdelinge. 'n Mens kan 'n studie doen en mense klassifiseer in groepe in terme van hoe hul reageer as hul gekonfronteer word met mense in my situasie. My situasie is dat ek Kop en Nekkanker het, met opsigtelike operasie wonde wat ek nie kan wegsteek nie, van waar my lip middeldeur gekloof is tot agter my linkeroor. Asof dit nie genoeg is nie, is daar 'n aggressiewe limfklier wat in my nek, naby my oor, groei teen 'n spoed. Dié kan ek ook nie wegsteek nie. As dit nie op my eie gesig was nie, sou ek dit beskryf as grillerig of konfronterent. Ek sou definitief nie daarna wou kyk op iemand anders se gesig nie, want dit is gross. Daarom verstaan ek dat dit vir mense na aan my nie maklik kan wees nie.

Etter loop uit die limfklier wat ontsteek geraak het na die biopsie gedoen is. Daar is geen hoop dat dit sal ophou voordat ek die radioterapie voltooi het nie. Die dreinering veroorsaak baie verleentheid, want dit diskrimineer nie tussen plek en tyd nie, as ek weer voel loop dit in my nek af. Deesdae dra ek 'n strop om my nek om dit in toom te hou.

Maar so moet ek nou maar saamleef daarmee asook met ander se reaksie daarop. Ek is natuurlik van die weghardlopers. As ek met ander se siektes gekonfronteer word,  raak my tong dik en my bene lam, ek kan aan niks dink om te sê nie en sal alles doen om die situasie te vermy. Ek het dus begrip vir mense wat verkies om weg te kyk en die eerste geleentheid gebruik om te ontsnap.

Vir baie mans is dit makliker om 'n grappie te maak of iets ligssinnigs te sê. Ek het respek vir dit, want 'n bietjie humor kan enige spanningsvolle situaie ontlont. Party gee drukke en soene en belowe hoe hul sal kom kuier en jy sien hul nooit weer nie. Ander helder jou dae op met onverwagte blomme of besoeke en selfs 'n klein geskenkie. Party stuur vir my inspirerende kaartjies op WhatsApp of Facebook met verwysings na die Bybel en geneesing ander verkies 'n meer ernstige trant en vind trooswoorde direk van uit die Bybel. Hul erken dat hul nie antwoorde het nie, maar God sal vra dat Sy wil geskied. Hul bid ook vir my en my gesin om sterk te staan in die moeilike tyd.

Ander gesels net gereeld met my op WhatsApp oor alledaagse gebeure, vra uit oor wat aangaan met my behandeling en hoe ek voel, haal 'n Bybelvers aan om my te vertroos. In die oggend vroeg is daar weer 'n groet en verwysing na varsgemaakte koffie en wense vir 'n goeie dag. Alles op 'n ligte trant wat ou vriendskappe weer opwarm en by my 'n gevoel van opregte omgee en belangstelling skep.

En dan is daar die wat drie keer op 'n dag stuur: "Hello. Hoe gaan dit daar?" Of jy dadelik antwoord of twee ure later, die reaksie is dieselfde... geen verdere reaksie. Hoe dit gaan, is irrelevant, hul het mos darem gevra. Party leef in ontkenning en wil die hele tyd jou verseker dat alles reg sal eindig, ek moet net vasbyt. Ander besef ten minste dis nie so eenvoudig nie en probeer my troos en moed in praat vir wat ook al vir my voorlê, selfs moontlik die dood,

Ek probeer maar net my kop stil hou, top oor niks, dink aan niks, vertrou op niks. Leef van oomblik tot oomlik, want ek weet nie wat die uitkoms gaan wees nie, God alleen  weet. Ek weet wat ek wil hê,  natuurlik lewe!  Maar soos Aisling, ons vierjarige kleindogter, te reg sê, ons kan nie alles kry waarvoor ons vra nie. My gebede het opgedroog en ek maak staat op ander se gebede namens my, want my kop is leeg. Wat mag ek vra? Mag ek vra om te lewe, terwyl ander om my doodgaan van kanker, jongmense met klein kindertjies? Wie is ek om te dink ek mag nog jare tot my drie-en-sestig voeg?

Ek wil net deur ses weke se chemo en bestraling kom op 'n manier waarop dit vir my kinders verdraagsaam is, sonder om my te sien met my kop oor 'n toiletbak hang of in 'n hospitaal bed omdat ek niks binne kan hou nie. As ek dit kan doen, mag die lewe dalk weer ander betekenis hê en sal ek weet of daar hoop is. Is die nuwe kankeragtige limfklier vernietig deur die behandeling of moet dit nog weer chirurgies verwyder word? Dan is daar die ses weke wag voordat die eerste kankertoetse en skanderings gedoen word om te bepaal of my liggaam vry is van die kanker. Maar daaroor kan ek net droom, dis nog ver in die toekoms.

Vir nou moet ek net Maandag se derde chemo oorleef sonder om te braak, sonder om weer meer as die helfte van die week in 'n hospitaalbed te spandeer en hopelik teen volgende naweek dit weer reg te kry om die wêreld in die oë te kyk. Tien van drie-en-dertig bestralingsessies is reeds afgehandel, vordering is dus goed. Ek het 'n skrale 2.5 kg gewig verloor oor die laaste twee weke, maar die slim mense dink dis teveel. Ek neem nou Ensure om my etes aan te vul. Dit help dat ek meer energie het en meer rondbeweeg in die huis, anders lê ek teveel op die bed. Almal beveel darem aan dat ek soveel moontlik moet rus, maar slaap ontwyk my en angs oorval my as ek so lê en probeer om my kop leeg te hou.

Maak nie saak hoe jy jou omgee wys nie, dit beteken baie vir my. Ek sukkel baie met empatie en weet hoe moeilik dit is om die regte woorde te vind in moeilike situasies soos dié. Selfs sommige van die professionele personeel het 'n natuurlike empatie terwyl ander moeilik kommunikeer en nie weet nie hoe om hul kennis simpatiek oor te dra nie. Van familie, vriende en kennisse vra ek net gebede. Sonder almal se gebede kan ek nie hierdie paadjie suksesvol voltooi nie. As jy iemand is wat nie bid nie, vra ek net positiewe gedagtes vir fisiese krag en emosionele sterkte om die kanker te kan veg vir so lank ek nodig het. 

Opstaan uit die bed en stort is 'n stryd, maar ek moet vyf dae van die week by die hospitaal aanmeld vir bestraling en Maandae vir vier ure se chemo.  Daar is nie meer iets soos grimering of mooi gekamde hare nie, net stort, los klere, tandeborsel en vingers deur die hare en ek is reg om te ry (tot Hendrik se vreugde😊).

Is doodgaan 'n opsie?

Soos jul seker kan voorstel dink ek baie aan die dood deesdae. Dis nie dat ek wil doodgaan of reeds moed opgegee het nie, maar ek dink dit is maar net iets waarop ek myself moet voorberei. Kanker is 'n rollercoaster ride met goeie en slegte dae, goeie en slegte nuus, dae van hoop en dae van wanhoop. Jy kan vir jouself jok en sê, ek gaan gesond anderkant uitkom, maar geen dokter gaan vir jou 'n waarborg gee nie. Hul gaan nie eens vir jou sê, jy is genees van kanker die dag wat hul nie meer kanker in jou liggaam kan kry nie. Nee, hul gaan sê, jy is in remissie of kankervry,  want hul weet, eendag kan jy moontlik opstaan en die kanker het weer begin groei in 'n ander orgaan. As jy gelukkig is, val die siekte jou nie weer aan gedurende jou leeftyd nie of jy gaan dood van iets anders voordat dit kans kry om êrens anders te begin groei. Dood is nooit uitgesluit nie.

Ek het deur 'n rowwe week gegaan waar 'n onkoloog die wa voor die perde gespan het en begin praat het asof daar reeds verspreiding was van kanker na ander organe. Hy het woorde gebruik soos 'ongeneesbare siekte', 'agressiewe kanker' en 'geen behandeling'. Dis 'n angswekkende boodskap om aan te hoor. Toe die uitslae van die CT scan kom was daar geen verspreiding nie. Wat 'n verligting! Hierdie woorde het my laat besef dat ek wel oor die dood moet dink en my gesin daarop moet voorberei. Dood is nooit uitgeskakel nie en dis beter om die moontlikheid daarvan te bespreek as om onverwags daarmee gekonfronteer te word. Die gedagte om van jou geliefdes afskeid te neem, is 'n hartverskeurende gedagte, maar niemand gaan vir ewig lewe nie. Elkeen van ons is een dood verskuldig. Party van ons gaan jonk dood en laat jong kinders agter en kan hul kinders nie sien opgroei nie, hul vreugdes en hartseer deel nie, hul geluk wens met die mylpale wat hul bereik nie of kleinkinders vashou nie. Ander van ons word negentig jaar of ouer, maar raak swak en afhanklik van ander se versorging. Ten minste het ek my kinders sien groot word en die liefde ervaar wat 'n kleinkind in 'n mens se lewe bring. Ek weet ek het 'n goeie  lewe gehad en daar is baie om voor dankbaar te wees, maar ek voel nie gereed om nou al vaarwel te sê nie.

Ek weet dit klink asof ek klaar dink dat ek gaan doodgaan, maar ek speel net rond met al in die inligting in my kop. My kop is reg op die oomblik en ek is gereed om die kanker te veg nadat ek verlede Saterdagnag begin siek voel het en Sondag met 'n temperatuur in die hospitaal opgeneem is. Ek is voos gesteek met naalde om bloed te trek en vloeistof van elke orgaan van my lyf is getoets, ingesluit van die nuwe kankeragtige limfklier in my nek. Maandag het hul my huis toe gestuur met 'n diagnose van cellulitis. Cellulitisis 'n bakteriële velinfeksie wat ontwikkel het waar die sist in my nek is. My nek was rooi, warm en geswel. Met 'n voorskrif vir antibiotika is ek huis toe, maar om die eerlike waarheid te sê, ek het alles behalwe beter gevoel en het die res van die dag uitgeput in my pajamas in die bed gespander.

Dieselfde middag het die dokter, Annie, die een wat ek die hoofmeisie noem, my gebel en gesê, volgens die toetsuitslae het hul 'n fout gemaak en ek moet so gou as moontlik terugkom om weer in die Hutt  hospitaal op geneem te word. Antibiotika is in my lyf ingepomp deur 'n binne-aarse lyn om die cellulitis én longontsteking op te klaar. Ek het al die tyd gehoes vandat ek die tracheabuis ingehad het na die sjirurgie. Ek het ons huisdokter besoek, elke verpleegster en dokter wat ek oor die laaste weke gesien het, hieroor gevra, maar niemand het gedink ek het antibiotika nodig nie tensy ek 'n temperatuur ontwikkel. Gelukkig het ek toe 'n temperatuur ontwikkel en nou het ek antibiotika gekry en ek is dankbaar dat die gehoes amper verby is. Die eerste x-strale wat Sondagaand van my longe geneem is, het nie longontsteking aangetoon nie, maar toe hul dit Maandag herhaal het, het dit aangetoon dat daar diep, onder in my linkerlong grys kolle was. 

Ek moet nog drie dae op die antibiotika bly al begin hul môre al die gif in my liggaam inpomp om die kanker dood te maak. Gelukkig voel ek nou gereed. Ek weet ek is gesond en emosioneel is ek gereed vir die ses weke wat voorlê. 

Nog slegte nuus vir my😒

Orale kanker het my baie nuwe dinge geleer wat ek hopelik kan toepas in my lewe, as ek gespaar word. Daar is net soveel stereotipes wat ingeprint word van 'n jong ouderdom en wat die manier waarop ons die lewe sien, beïnvloed asook hoe ons reageer op moeilike situasies soos ek tans deurmaak. Op hierdie stadium agiteer dit my dat ek gekondisioneer is om voor te hou dat:

• alles okay is, 
• dinge nie so erg is nie, 
• God jou die krag sal gee om die laste wat op jou pad gebring is te kan dra, 
• die Here niks op jou pad sal bring wat jy nie kan dra nie, 
• ek moet fokus op die positiewe, 
• deur te glo alles verseker goed sal afloop, jy gesond sal word omdat ander mense vir jou bid.

Dis alles bull shit! 

• Alles is nie okay nie. 
•  Dinge is baie erger as wat ek my voorgestel het.
• Ek weet nie of alles goed gaan afloop nie. 
• Die Here het alreeds meer op my pad gebring as wat ek kon dra (daarom het ek deur 'n episode van major depressie gegaan). 
• As 'n mens siek is soos ek en deurgemaak het wat ek die laaste jaar deurgemaak het,  is daar min positiewe goed om op te fokus.
• Ek kan baie mense op noem wat doodgegaan het, hoewel ander vir hul gebid het. Gebed is geen versekering dat jy gesond gaan word nie.

Al wat ek kan sê, is dat ander se gebede my dra en krag gee om dit deur te maak wat op die oomblik met my gebeur. Ek dink nie ek sou dit kon doen sonder die onderskraging van familie, vriende en medegelowiges nie. Maar ek is moeg om te maak of dit wat besig is om met my gebeur, maklik is, dat ek sterk is en dat ek die las van die kanker op my liggaam en gees kan dra. Dit is nie maklik nie en om weer slegte nuus te kry, is soos 'n doodsvonnis!

Ja, nog slegte nuus! Daar is weer 'n geswelde limfklier in my nek, onder my oor, drie sentimeter in deursnit. Woensdag het ek gegaan vir die maak van my masker om te dra tydens bestraling. Daarna is daar weer 'n CT scan gedoen met die masker op my gesig, vasgeskroef aan die bed. Donderdag het die radiologie onkoloog my gebel en gesê, daar is 'n donker ronde kol op die uitslae van die skandering wat moontlik 'n kankeragtige limfklier kan wees. Vrydag het ek vir 'n nood biopsie gegaan. Dinsdag moet ek weer vir 'n CT scan van my longe gaan. Deja vu! Nimmer eindigend!

Maak nie saak hoeveel keer ek vir myself gesê het, alles is okay nie of ander mense my probeer verseker het dat ek die krag sal kry om weer hierdeur te gaan. Ek wil nie weer teater toe te gaan nie en weer deur die herstel periode gaan nie. Al ons beplanning is omver gegooi. Hendrik het net soveel dae verlof en een van ons moet werk. Sulet sou hier wees terwyl ek deur bestraling en chemo gaan, om te help om by die hospitaal te kom elke dag. Wat nou? Alles is nou deurmekaar en onseker. Ons moet wag vir die nuwe week om te hoor wat die uitslag van die biopsie is. Die gewag maak 'n mens mal!

Al wat ek vra, is om my die ruimte te gee om te treur oor my geskende gesig, maak nie saak of dit beter lyk as wat almal verwag het nie, my ingesluit. Ek word met die wonde gekonfronteer elke keer wat ek in die spieël kyk. Ek moet 'n bib dra soos 'n kind as ek eet, want kos loop uit waar ek nie die nodige spierkrag het om my lippe te sluit nie. Eet in die openbaar is 'n verleentheid. Moenie vir my sê, dit sal beter word nie, want nie eens die dokter weet of dit gaan beter word nie.

Ek vra vir empatie, vir woorde wat my sal help om dit wat ek werklik voel te erken. Soms wil ek net huil en wens dit het nooit met my gebeur nie of myself jammer kry, want ek het rede om myself jammer te kry. Ek wil weet, ek mag maar sê, dit gaan nie goed nie, want dit wat besig is om met my te gebeur, is meer as wat ek kan dra. Moet my nie vertel dat dit goed sal verloop nie en dat ek anderkant sal uitkom nie. Sê liewer dat dit wat my liggaam deurgaan, is hel, dat jy dit nie jou grootste vyand toewens nie, want dit is hel! Wat van die ou Ronel oor gaan wees aan die einde van die reis, weet ek nie, miskien ses voet onder die grond, want dit lyk almeer dat daar 'n goeie kans vir dit is. Ek en my familie moet ons voorberei vir dit. Dit help nie ek steek my kop in die sand soos 'n volstruis nie.

Hoe sou die lewe sonder humor wees?😂😂

Ek moes my seker maar in die hospitaal vermaak met allerlei gebeure wat om my afgespeel het, sodat ek my aandag kon aflei van  wat my liggaam besig was om deur te maak. Die dokters was vir my in besonder snaaks. Dokters is nie mense wat deel is van my alledaagse lewe nie, veral nie jong dokters in hul middeldertigs nie. Hul verteenwoordig vir my die yuppie generasie.

Die plastiese chirurg wat verantwoordelik was vir my operasie, is 'n bekwame jong dame met 'n warm empatiese persoonlikheid (wanneer sy my besoek het met haar teaterklere  en sonder grimering), maar as sy met hoë hakskoene en haar dokterstas daaraan gekom het, was sy super professioneel en 'n model yuppie. Die ander dokters het na haar verwys as 'the Boss' of Fiona, wat natuurlik haar naam is. Hul het groot ontsag vir haar en doen niks sonder haar goedkeuring nie, maar dit keer hul nie om elkeen 'n opinie van hul eie te hê nie.

Die oggend rondtes is deur 'n span 'registra doctors' gedoen (dokters wat besig is om opgelei te word as chirurge of ander spesialiteitsrigtings). Wie hul almal was en wat elkeen se funksie was, het ek nie 'n idee van gehad nie, maar hulle was stiptelik daar elke oggend gedurende die week. Naweke was daar een chirurg aan diens wat die rondtes gedoen het.

Die groep jong dokters, mans en dames van 'n verskeidenheid kultuuragtergrond, het 'n 'hoofmeisie' gehad naamlik Annie. Sy het amper die eindpaal bereik om te kwalifiseer as 'n plastiese chirurg en die ander lede van die span is dus nog in opleiding. Die verpleegsters was in rep en roer sodra Annie en haar span daar in ons saal begin rondbeweeg het, dan word alle pleisters en verbande verwyder sodat al my wonde sigbaar was vir die inspeksie wat sou volg. Annie was altyd die woordvoerder en die verpleegster het senuweeagtig daar rond gestaan om al die waarnemings en opdragte aan te hoor en 'n mental note te maak van wat die res van die dag met my moet gebeur in terme van wondversorging, mondhigiëne, medikasie ensovoorts.

Die jong dokters kon nie net rustig in my kamer ingestap kom, soos alle ander mense doen nie. Hulle was altyd op 'n drafstappie, net om seker te maak dat ons kennis neem dat hul besige mense is en nog baie gehad het om in te pas in die dag. Nadat Annie verneem het na my welsyn en my wonde bestudeer het, word die groot kollig met 'n skanierarm bo my bed nadergetrek en aangeskakel sodat dit reg in my gesig skyn. Ek het vinnig geleer om my mond wawyd oop te maak sodat die hulle die binnekant van my mond kon observeer, sommige van hul het nog 'n flitsie of selfoonlig byderhand gehad om beter te kon sien. Die oomblik wat hulle die lig afgeskakel het, het almal gelyk begin praat. Elkeen het 'n opinie gehad, maar niemand het geluister na enige iemand anders se opinie nie. Elkeen wou harder praat as die ander totdat Annie hulle opdrag gegee het om hulle gesprek êrens anders te gaan voortsit. Hulle het net so vinnig uit my kamer verdwyn as wat hulle daarin gekom het. Nadat hulle die argument voltooi het in die gang voor my kamerdeur, het Annie teruggekom om my in te lig van hul besluite. Hierdie terugvoer het niks beteken nie, want die 'boss' moes dit eers goedgekeur het, wat gewoonlik nie gebeur het nie. 

As ek 'n spotprenttekenaar was, sou ek 'n hele comic boek kon uitgee met die klomp jong dokters as die hoofkarakters, maar nou ja, dit is nie my talent nie, ek sal maar liewer by skryf bly. Dié dokters het my dag gemaak en ek het elke oggend uitgesien na hul besoek. Ek het gou uitgevind om my nie te steur aan Annie se terugvoer aan my nie en om maar te wag om van Fiona te hoor, want haar woord was wet. 

Hierdie ligsinnige oomblikke sal vir altyd in my herinneringe in geêts wees. Die dokters het my baie verwar, omdat hul nie uit een mond kan praat nie, maar die verpleegsters was uitstekend. Elke verpleegster doen ook dinge op haar eie manier, maar ek weet dat hul nie hierdie beroep vir die geld gekies het nie. Elkeen is daar omdat hul geniet wat hul doen. Soveel geduld, empatie en liefde sal mens nie maklik op 'n ander plek kry nie. Ek haal my hoed vir hul af, want dis hulle wat ons weer gesond genoeg kry om huis toe te kan gaan, wat ons wonde bly versorg en kyk dat ons sterk genoeg word om ons normale lewe te hervat. En tog bly dit een van die laagsbesoldigde beroepe. Dit gaan my verstand te bowe. Snaaks genoeg sien 'n mens nie yuppies onder verpleegsters nie. Hul sloof nederig voort dag en nag om deur al hul verantwoordelikhede te kom 🤔

Voorbereiding vir bestraling

Maandagoggend het ek 'n afspraak by Wellington Hospitaal gehad met die spraakterapeut,  dieetkundige en radioloog wat verantwoordelik gaan wees vir my tydens die bestraling. Dit was my eerste uitstappie vandat ek uit die hospitaal ontslaan is. Hendrik het my gehelp om my hare oor die bad te was en ek het dit mooi droog geblaas, grimering aangesit en my serp om my nek gesit om my wonde te bedek, gereed om die wêreld in die oë te kyk.

Dit was 'n goeie geleentheid om vir die eerste keer in die openbaar iets te eet en koffie te drink, want die hospitaal het 'n goeie cafe. Daar sit altyd ander pasiënte rond wat afkom van hul kamers, saam met familie of vriende, om koffie te drink en iets anders as hospitaalkos te eet. Ek het dus geweet niemand gaan in my belangstel of na my staar nie. Daar is ook 'n verskeidenheid van sagte kos en smoothies om te geniet. Hendrik het 'n geurige hoenderkerrie geëet en ek 'n amandel en klappermelk nagereg. Niemand het hul aan my gesteur nie en die uitstappie het my goed gedoen. In my kop was die doel van die besoek net om almal te ontmoet, maar ek was verkeerd en ons het 'n groot deel van die oggend daar spandeer. 

Vir die wat dink 'n spraakterapeut is net verantwoordelik vir spraakterapie,  wag daar 'n verrassing. Ek het gelukkig baie kennis in dié verband omdat ek 'n gekwalifiseerde spraakterapeut is. Ek het net gekies om met kinders te werk en die opset in 'n hospitaal is onbekend aan my. Ek het darem jare gelede op Universiteit hiervan geleer en het dus akademiese kennis. Ek het 'n nagraadse diploma in kleuteronderwys en het gekies om in New Zealand te kom werk as 'n kleuteronderwyser.

Die spraakterapeut is verantwoordelik om toe te sien dat ek behoorlik kan kou en sluk en dat ek nie trismus in my kaak ontwikkel nie (jawlock), want dit kan probleme met voeding veroorsaak asook mondhigiëne, tandarts besoeke en ander sktiwiteite waar dit nodig is om my mond oop te maak. Die spraakterapeut het dus vanoggend allerlei waarnemings en metings gemaak om te sien waartoe ek instaat is, sodat sy dit kan dophou tydens bestraling. Sodoende kan probleme in die verband voorkom word. Sy het ook vir my 'n klomp oefeninge gegee om elke dag te doen. So nou het ek iets om my mee besig te hou as ek verveeld raak😊

Die dieetkundige het weer bevestig hoe belangrik 'n gebalanseerde dieët is aangesien eet tydens bestraling baie moeilik word. Meeste mense ontwikkel mondsere, probleme om te sluk en net 'n algemene afname in die behoefte om te eet. Dit lei daartoe dat hul baie gewig verloor, vyftien tot twintig kilogram, in ses weke. Hul word dus baie moeg en sukkel om te herstel  na die bestraling. Die dieetkundige was baie tevrede met wat ek eet op die stadium. Ek probeer dit gebalanseerd hou deur groente smoothies en vrugte smoothies met yoghurt, advokado peer of grondboontjiebotter (vir proteïen inname) met piesangs, dadels en bessies. Dit help vir die soettand ook. Ek eet ook saggekookte groente met roomkaas, maelvleis of vis en saggekookte eiers met advokado. Ek drink melk en eet gerasperde kaas gesprinkel oor kos.

Die radioloog het weer met die slegte nuus gekom oor die newe-effekte van bestraling en alles wat ek reeds weet. Ek het ook nuwe inligting gekry. Ek moet volgende week Woensdag by Wellington Hospitaal wees vir die maak van die masker wat ek tydens die bestraling moet dra. Daar gaan ook weer 'n CT scan gedoen word. Ek moet dus voor die tyd vas en dan word 'n kontrasmiddel binne-aars toegedien. Dit sal die are en organe meer sigbaar maak. Om die CT scan te kan doen, moet my wonde genees wees, my hoes opgeklaar het en sooibrand onder beheer wees. Ek het dus gister ons huisdokter besoek en sy het na my wonde gekyk en na my longe geluister en sy is seker dat ek teen volgende week, Woensdag, gereed sal wees vir al die prosedures.

Vanoggend het een van die radioloë my gebel en 'n afspraak met my gereël om die onkoloog volgende week Dinsdag te sien Hy sal al die opsies van my behandeling met ons bespreek. Hoewel die chirurg gesê het, sy dink, ek sal nie chemo ook kry nie, is die onkoloog van opinie dat ek wel chemo sal moet kry tydens die ses weke wat ek bestraling kry. Die rede hiervoor is, dat die kanker na die limfkliere versprei het. Dis deur die limfsisteem wat kanker na ander organe versprei. Deur chemo te gee, word die moontlike verspreiding gestop, anders pop die kanker een of ander tyd weer êrens anders uit. Bestraling is lokaal gefokus op die dele in my gesig en nek waar die kankerselle verwyder is.

So my dae word gevul met doktersbesoeke en verpleegsters wat my wonde behandel. Vaoggend het ek die psigiater en my mental health  nurse gesien. Dit is baie naby aan ons kerk en ek en Hendrik het iets gaan eet en koffie gedrink by die cafe by ons kerk. Hul bedien Ripe Coffee en Rialeen werk vir die eienaars van die Ripe Coffee Roasters.  Ek ondersteun hul dus graag en het 'n voorliefde vir hul koffie ontwikkel. Ek begin stadigaan meer selfvertroue ontwikkel om met my geskende gesig uit te gaan en om die openbaar te eet en drink.

Dis hoe ek vanoggend  gelyk het nadat ek my mooi gemaak het vir die besoek aan die psigiater

Na dit is ek na die kerkkantoor om almal te groet en met een van die pastore te praat, sy het vir my gebid en nou kan ek die naweek met nuwe moed aanpak. Vandag is Vrydag en dit was 'n besige week, maar volgende week gaan nog besiger wees en hoë eise gaan gestel word aan my gees. 

Gelukkig kan ek rapporteer dat my pyn baie minder is en dat ek 'n afspraak gekry het met 'n fisio by die Hutt Hospitaal vir volgende week. Ek is gevul met dankbaarheid dat die staat so mooi na my omsien. Al hierdie ingrype en behandeling kos ons nie 'n sent nie en ek hoef niks self te reël nie. Alles gebeur op die agtergrond. Die datums van al my verskillende afsprake is op die rekenaarstelsel sigbaar vir almal wat by my behandeling betrokke is. So kan hul al die afsprake koördineer dat dit nie bots nie en ek word net gebel om ingelig te word wie ek wanneer en waar sien. Ek is dus net baie dankbaar vir die New Zealanders wat ons aangeneem het as landsburgers van die wonderlike land.

Baie stadig, maar seker vorentoe

Ek wens ek kon sê dat ek elke dag beter voel, maar dit sal nie die waarheid wees nie. Terwyl ek in die hospitaal was,  kon ek elke dag vordering sien, maar vandat ek by die huis is, is dit 'n ander storie. Die pyn in my arm en skouer maak my mal. Dit veroorsaak dat ek sleg slaap en ek is verplig om elke ses ure pynmedikasie te neem. Dis nie iets wat ek nog ooit in my lewe nodig gehad het om te doen nie.

Ek het nie pyn in my gesig nie, die medikasie wat ek vir die senuwee pyne neem, is baie effektief. As ek dit nie neem nie, kry ek skietpyne vanaf my nek in die dele wat gevoeloos is, aan die linkerkant van my kop en deur my oor. Die pyn is dus onder beheer in my gesig, maar ek het nog steeds daai stuk rouvleis, wat uit my arm gesny is en in my mond ingeplant is, in my kies. Dit gaan nog vir lank daar wees voordat dit deel gaan word van my mond. Dit is ten minste nie seer nie, net weird.

Vandag het die verpleegster, wat my wonde kom versorg het, foto's geneem terwyl al die pleisters en verbande af is. Die pieperiges moet maar nie kyk nie.

Die letsels waar hul my lip oopgesny het om by die kankerseer in my mond by te kom

Die opening waar die tracheabuis ingeplaas was vir my om deur asem te haal

Die snit wat gemaak is om die kankeragtige limfkliere te verwyder

Die wond op my arm waar hul 'n stuk spierweefsel  met 'n aar uitgesny het. Dit is oorgeplant in my mond om die opening in my mond te vul, nadat die kanker uitgesny is.

Op my bo-been is hierdie stuk vel uitgesny om oor die gat in my arm te werk.

Dit was omtrent 'n slagting. Nou kan jul verstaan hoekom die operasie so lank geduur het. Die chirurg het telkens vir my gesê dat ek baie siek is en moet rus vir die vyf weke voor die bestraling begin, maar dit is asof dit nie ingesink het nie. Ek besef dit nou elke dag as ek soos 'n baie oumens probeer om alledaagse take te verrig en ure lank lê en slaap. 

Soos ek reeds gesê het, het ek gelukkig 'n goeie eetlus. Hendrik was vandag mark toe en het klomp vars groente en vrugte gekoop asook vis. Ek is dus gereed vir die week wat voorlê en sien uit om nuwe smoothie resepte uit te probeer. Ek kan darem nou blokkies sagte brood ook eet. Vanaand het ek van die vars vis gaargemaak en ek kon dit kou. So daar is vordering wat dit betref en snaaks genoeg mis ek nog nie 'n bord gewone kos nie. Die etes wat ek vir myself voorberei is geurig en hou my versadig. Tussen etes drink ek smoothies met groente en vrugte in wat ek met die Nutribullet maak. As ek wil, kan ek 'n blokkie donker sjokolade in my mond smelt en ek kan roomys eet en poedings met 'n vlabasis. Ek ly dus verseker nie honger nie😊 

Ek moet bly gesond eet om te verseker dat ek vinnig genoeg herstel, want fase twee van my behandeling lê om die draai. Ses weke se bestraling gaan sy tol vat aan my lyf en gees. Dit is verseker nie iets waarna ek uitsien nie, maar ek het nie 'n keuse nie, ek moet daardeur gaan🙏

Pyn, pyn en nog pyn

Ek het nou die twee weke merk na die operasie verby gesteek en ek besef net meer en meer, hoe my geduld beproef gaan word. Hierdie is nie iets wat oornag gaan gesond word nie. Behalwe dat ek te swak is om uit te gaan, het ek verseker nie lus dat mense my aanstaar nie. Ek kan die wonde op my arm en been onder klere wegsteek, maar 'n geswelde gesig vol steke en pleisters is daar vir almal om na te staar. Die linkerkant van my gesig is gevoeloos en ek het, soos 'n kind, 'n borslap nodig as ek eet. Ek word beter met die etery, maar dit bly 'n morsige besigheid. Ek eet net sagte kos en voer myself met 'n eetlepel of teelepel aan die gesonde kant van my mond. Elke keer nadat ek geëet het, moet ek my mond uitwas om te keer dat  stukkies kos in die wond vassit en septies word.

My lewe draai dus rondom rus of slaap, voorbereiding van kos, eet en higiëne, want om my lyf skoon te hou is net so 'n missie. Sover het ek nog nie gestort nie, Hendrik het my hare oor die bad gewas en ek spons myself af. Stort beteken dat ek 'n plastiese sak moet sit oor die wond op my been, arm en nek. Dit is net teveel moeite! Môre kom 'n verpleegster om my wonde te versorg en ek beplan om te stort voor sy arriveer, want ek weet dan word al die pleisters vervang. 

Elf dae se vordering in die hospitaal 

Ek het geen vrees vir 'n hospitaal nie, want ek weet solank mens daar is, weet jy nie van pyn nie. Die verpleegsters staan gereed met allerlei maniere en middels om pyn te verdoof, stiptelik volgens 'n skedule. Hul maak jou wakker wanneer jy geen pyn het nie, sodat hul jou pynmedikasie kan gee. Hier by die huis is dit 'n ander storie. Ek moet self onthou om die pyn te verdoof en dit gebeur gewoonlik eers wanneer ek bewus word van die pyn. Dan het die medikasie tyd nodig om in te skop. 

Ek het geen pyn in my gesig of mond nie, maar die linkerarm waar die spierweefsel uitgesny is om in my mond in te plant, pyn aanhoudend. My linkerskouer is ook baie seer. Die dokter sê dis as gevolg van die werk wat hul daar gedoen het. As die medikasie uitgwerk is, is die pyn intens. Hoewel my gesig dood voel, kry ek senuwee pyne wat daar deur skiet. 

So dis nie grappies nie! Ek is siek en voel siek, maar omdat ek nie genoeg beweeg nie, het ek weer lae rugpyn. Dit maak dit moeiliker om te beweeg en die een ding lei na die ander. Ek word dus net elke dag meer bewus dat ek na myself moet kyk, fisies en emosioneel om deur hierdie herstel periode te kom. Oor vier weke begin bestraling en dis weer 'n perd van 'n ander kleur.

Gelukkig het ek 'n gesonde eetlus en ek kan 'n verskeidenheid kossoorte eet. Ek 'n voorliefde vir groente en vrugte. Avokado's is in seisoen en ek eet elke dag een of maak 'n smoothie daarmee. Al die eet vat nie die moeg weg nie. Ek slaap baie, maar probeer ligte take in die huis doen en stap in ons klein tuintjie rond. Ons het weer 'n paar sonskyndae gehad. Dit is dus lekker  om buite te kom, maar vir nou is die bank of bed die plek waar ek meeste van my tyd spandeer.

'n Oudkollega, Victoria, wat van Zimbabwe is, het een oggend  kom kuier met haar ses maande oue babatjie. My foon lui aan mekaar, 'n paar keer 'n vriendin of familie wat wil hoor hoe dit gaan, maar meestal om opvolg besoeke te reël vir wondversorging, voorbereiding vir bestraling of om seker te maak dat ek okay is hier by die huis. Ek het absolute bewondering vir die New Zealandse mediese versorging. Ons is daarmee gekonfronteer tydens Hendrik se kolonkanker en nasorg, my episode van depressie en nou weer met my orale kanker. Ons sou ver moes soek om beter versorging te kry. Natuurlik is daar tekortkominge wat deur die media gerapporteer word, maar ons is nog nie met dit gekonfronteer nie.

Terug by die huis😊💜

Ek het nou al twee nagte in my eie bed geslaap. Hoewel ek baie angstig was om huis toe te kom, is dit lekker om hier by my eie huis te wees. Ek eet ook gesonder as in die hospitaal waar hul fokus op hoë kalorie kos. Ek kan net sagte kos eet en gaar groente werk die beste. Die rou groente en vrugte smoothies brand nog my mond, maar ek kan gemaelde vleis eet, sag gekookte eiers en roomkaas. Hoendersop werk ook lekker,  want die vleis kook sag en ek kan allerlei groente daarin sit en dit dan blend. Ek het 'n reuse eetlus en is baie dankbaar daarvoor,  want ek is moeg en sonder energie. Ek slaap nog baie deur die dag, maar nou ja, die dokters het gesê, al wat ek die volgende vyf weke moet doen, is rus en krag bymekaar maak vir die ses weke bestraling wat in die middel van Desember sal begin.

My laaste foto in die hospitaal,  gereed om huis toe te gaan💛

Die nasorg en spanwerk is ongelooflik hier in New Zealand. Ek is Maandag uit die hospitaal ontslaan, Dinsdag vroeg het 'n verpleër van die distriksraad 'n besoek afgelê om al die papierwerk te doen sodat hul kan begin om my wonde tuis te versorg. Donderdag en Saterdag sal 'n verpleegster kom om al my wonde skoon te maak. Ek het 'n lang snit in my nek waar die limfkliere verwyder is, die steke het bietjie septies geraak en moet versorg word asook die die trachea snit, die wond op my arm waar die spierweefsel en aar uitgesny is en die wond op my been waar vel verwyder is om oor die gat in my arm te werk. Ek het gekies om van volgende week af na die hospitaal te gaan vir my wondeversorging, elke tweede dag. Hendrik is op verlof tot die einde van die maand en sal my rondry. Dis goed vir my om redes te hê om uit die huis te kom.

My Cancer Nurse Coordinator het vandag gebel en 'n lang gesprek gehad asook my Mental Health Nurse, Riz. Sy het toevallig in die Plastic Surgery Ward gewek voordat sy begin spesialiseer het in geestesgesondgesondheid. Sy en die psigiater, Dr. Duncan, sal my volgende week Dinsdag by die huis kom besoek vir 'n terapiesessie en om 'n oog te hou oor my gemoedstoestand.

Verder het iemand van die Kankervereeniging my gekontak en aangebied om ons finansieël te help met koepons vir petrol asook kruideniersware. Ek het ook 'n afspraak  vir volgende Maandag om die dieetkundige en spraakterapeut te ontmoet by Wellington Hospitaal. Hul sal verantwoordelik vir my wees terwyl ek bestraling daar kry. Die 27ste November ontmoet ek die radioloë wat die bestraling gaan doen. Hul gaan die afmetings neem vir my doelgemaakte masker wat ek tydens elke bestralingsessie sal gebruik.

So jul kan sien, never a dull moment vir my nie. Tussen al hierdie aktiwiteite moet ek probeer rus en aansterk sodat ek fase twee van my behandeling kan deurmaak.

Die ouderdom haal ons in

Nadat die staat al die baie geld gespandeer het om my te opgradeer na 'n gesonder model, voel ek onder verpligting om nog 20 tot 30 jaar op my speedometer te sit. Ek is nie juis iemand wat dink dis cool om stokhoringoud te word nie. Ek sal maar liewer wil gaan terwyl my kop nog intakt is. My ma se ma en my ma het albei Parkinsonse siekte gehad en dit was baie stresvol vir die familie om hul te sien degeneree tot waar hul fisies oorgelewer was in die hande van hul versorgers.

Ek is ook nou soos hulle oorgelewer aan die totale fisiese versorging van die verpleegpersoneel. Ek het skielik herinneringe van hoe ek gesien het as kind, waar my geliefde ouma op dieselfde wyse versorg was. Later was dit my ma se beurt en sy was vreeslik pieperig en het vir alles 'n gil gegee. Dis nie lekker herinneringe nie en ek besef maar net daar is geen waardigheid in die situasie nie. Die beste is om nie teë te sit nie en deur elke oomblik so vinnig moontlik te kom.

Vir sestig jaar het ek myself afgevee nadat ek die toilet gebruik het, maar nou is my onafhanklikheid ingekort deur buise, pype, pompe, monitors, suurstofpype en drips. Iemand anders moet hierdie take vir my doen. Wonder bo wonder doen hul dit op 'n liefdevolle wyse wat my nie verkleineer en inkompotent laat voel nie. Die laaste drie dae het ek 'n manlike verpleër gehad. Hy was so professioneel, geduldig en teer in sy versorging van my, ek kon hom ten volle vertrou met elke taak, hoe groot of klein. Hy het verstaan wanneer om 'n vroulike verpleegstershulp in te roep en wanneer om 'n taak self af te handel.

Ek is baie dankbaar teenoor die New Zealanders wat ons aangeneem het as burgers van hul land en al hierdie voordele tot ons lewens toegevoeg het. Twee kankers in vyf jaar in Suid-Afrika kon ons verplig het, om al die geld wat ons vir ons oudag eenkant gesit het, te gebruik. Daar is soveel ekstras wat die mediese fonds nie dek nie.

Wat my die meeste beïndruk van die gesondheidsdienste hier, is spanwerk en nasorg. Ek onthou toe Hendrik ontslaan is uit die hospitaal,  het 'n verpleegster hom elke dag besoek tot sy seker was, hy was sterk genoeg om na homself te kyk. Vir vyf jaar het hy 'n brief in die pos gekry om te sê vir watse opvolgtoetse hy moet gaan en om sy afsprake by dokters en die verpleegster te reël.  Nou is hy vry van daardie las en staan ek volgende in die ry.

Operasie 😷👍✔

Vandag 'n week gelede, hierdie tyd, het ek in die teater gelê. Dit voel soos 'n ewigheid gelede. Soveel goed het gebeur in een week, maar die belangrikste is dat ek wakker geword het in die intensiewe eenheid en nie die hemel nie. Nie dat ek sou omgee as ek in die hemel was nie, maar ek wil liewer nog meer tyd by my geliefdes spandeer en dit is wat ek die Here gevra het

 Net na die operasie in die intensiewe eenheid

 Twee dae na die operasie 

Aisling se eerste besoek op die derde dag na die operasie en ek moet haar wen met skaapspeletjies.

Om aan buise gekoppel te wees deur elke gaatjie en ledemaat, is verseker nie 'n lekker ondervinding nie, maar ek is net te dankbaar dat ek die teater oorleef het. Alles is net so goed georganiseerd en al die dienste is gratis. Die Hutt Valley Hospitaal is 'n opleidingshospitaal en 'n span chirurge in opleiding besoek my elke dag asook 'n dieetkundige,  fisio- en spraakterapeut.  'n Maatskaplike werker kom elke tweede dag. Die dag wat hul die tracheabuis uitgehaal het, waardeur ek asemgehaal het, was daar 'n kamer vol mense wat kom observeer het hoe dit gedoen word.

Ek vorder bo verwagting goed. Al die buise is uitgehaal,  behalwe vir die buis wat deur my neus na my maag gaan, maar ek kan vry rondbeweeg sonder drade en pype. Van gisteraand mag ek slukkies water gedrink het en vanaand het ek my eerste 'kos' gekry wat bestaan het uit helder hoendersop, jellie, suurlemoen ysblok en vrugtesap. Intussen kry ek nog ontbyt, middag- en aandete en my laataand versnappering deur die buis. Dit bestaan uit botteltjies nagamaakte smoothies wat al die nodige voedingswaardes bevat om my aan die lewe te hou.

Nou weet jul almal hoe dit met my gaan en dat ek stap een, die chirurgie, kan afmerk van my lys af. Daar is vyf weke se hersteltyd en dan begin ek met fase twee naamlik ses weke, vyf dae 'n week se bestraling. Die dokters wag nog vir die uitslae van toetse wat op die kanker gedoen moet word, wat sal bepaal of ek chemoterapie ook sal kry. Dit is gelukkig 'n ander dag se prbleem. Vir nou moet ek net aan die eet kom en my kragte opbou vir fase twee.

Die begin van die einde is insig👌

Nog net een nag en wanneer ek opstaan, moet ek 'n stort, ek mag nie room aan my lyf smeer of grimering aansit nie en niks eet of drink nie. Sewe-uur moet ek by die hospitaal wees, gereed vir die groot slagting. Snaaks genoeg, ek kan nie wag nie! Ek wil die kanker uit my lyf hê en die behandeling verby kry. Nadat hul die kanker uitgesny het, sal dit getoets word en kan daar 'n prognose gemaak word.

Die meeste mond en keelkankers word veroorsaak deur die Human Papilloma Virus HPV. Dit is dieselfde virus wat baarmoeder kanker veroorsaak. Dit word deur seksuele omgang oorgedra en dit kom algemeen voor in ons almal se liggame. Meeste mense kan die virus veg deur hul immuunstelsel, maar by die ongelukkiges soos ek, veroorsaak dit kanker. Die prognose vir dié kanker is baie goed omdat dit goed reageer op bestraling en chemo, maar of dit die oorsaak van my kanker is, weet ek nog nie. Dis die kanker wat die bekende Amerikaanse akteur, Michael Douglas in sy keel gehad het. Hier in New Zealand kan alle seuns en dogters, vanaf die ouderdom van twaalfjaar, teen dit ingeênt word. Australia reken dat dit die een kanker is wat hul teen die einde van die dekade uitgeroei sal hê as gevolg van hul immuniseringsprogram daar teen.

Maar eers moet ek deur die chirurgie gaan môre. Gedurende die elf ure wat ek in die teater gaan wees, sal hul die kanker uit my wang sny. Dit behels dat die tandvleis en 'n deel van die kakebeen uitgesny gaan word om te verseker dat niks van die kanker agterbly nie. Om daar te kan bykom moet hul my onderlip split en moontlik die kakebeen ook. Dan word daar 'n snit in my nek gemaak, om die limfklier, wat volgens my skatting nou al vier sentimeter in deursnit is, te verwyder asook alle ander limfkliere wat aangetas is. Die opening wat dan in my mond is, sal opgevul word met spierweefsel en 'n aar wat hul uit my linkerarm sal haal.

Die gevolg van die gewerkskaf in my mond en nek is, dat dit baie geswel gaan wees en ek moontlik nie deur die normale kanale sal kan asemhaal nie. 'n Tracheostomy sal gedoen word en 'n buis sal ingesit word waardeur ek kan asemhaal. Jul kan dus verstaan dat ek vir 'n paar dae, in die intensiewe eenheid gaan lê, waar ek in die bekwame hande van my eie verpleegsuster gaan wees tot ek in so 'n mate herstel het, dat ek oorgeplaas kan word na 'n algemene saal.

Om deur al hierdie ellendes te kan kom, het ek almal se gebede nodig. As jy nie 'n gelowige mens is nie, kan jy jou positiewe gedagtes na my uitstuur of selfs my God vra om my en my familie te beskerm in hierdie moeilike tyd🙏🙏

Angs of vrees?

My grootste vrees is, om nie wakker te word nie na die elfuur lange operasie. Die lengte van die operasie maak die risiko dat iets verkeerd kan loop net soveel groter, maar terseldertyd weet ek dat ek tyd gehad het om myself voor te berei en my familie te groet. Soveel keer het ek in my lewe gesien waar iemand net skielik weggeneem is deur 'n motorongeluk of een of ander frats ongeluk of moord. Dis baie hard vir hul geliefdes wat agterbly. Hul het geen afsluiting gehad nie, geen afskeid. Dit is wreed en baie hard om te verwerk.

Ek besef nou net hoe sterk die instink om te lewe is. Depressie vat daardie instink weg. Die feit dat ek so graag wil leef, sê vir my dat ek nie depressief is nie, net bang vir wat voorlê. Aan die eenkant wil ek dit verby hê, want die pyn in my mond maak my mal en ek kan nie eet nie. My mond is hipersensitief en kos gaan in die kankerseer in of in die wonde waar my tande uitgetrek is. Aan die anderkant wens ek die tyd om in die teater te gaan wil nooit kom nie of na die ekstreem, wens ek dit het nooit op my pad gekom nie. Ek weet egter die kanker is nou hier en ek moet veg om anderkant uit te kom.

Toe ek deur die depressie gegaan het, het die psigiater by die krisiskliniek (wie se ouers ook baie jare gelede van Suid-Afrika gekom het) vir my gesê, ek probeer te hard om uit die depressie te kom. Hy wou hê, ek moet luister na wat my liggaam sê, ek het myself uitgebrand en ek het rus nodig. Ek kon nie help om te veg nie, wat met my gebeur het, was nie iets wat ek voorheen in my lewe ervaar het nie. Dit het my lam gelaat en al die plesier uit ons lewens gevat, ek kon geen toekoms sien nie, nie vir my, my kinders of Aisling nie. Ek het geweet, ek moet die depressie afskud of doodgaan. 'n Mens kan nie leef sonder 'n toekomsvisie nie óf met angs wat alles oorheers nie.

Wat ek nou ervaar is nie angs nie, dit is 'n vrees vir dit wat vir my voorlê, want ek het geen verwysing van hoe ek dit gaan hanteer nie, gaan ek dieselfde wil hê om dit te veg soos ek die depressie geveg het of gaan ek die instink verloor om te wil leef? Pyn is vernietigend en ses weke se bestraling in my gesig gaan baie pyn veroorsaak. Dit gaan die plesier van eet en gesels van my wegneem. Lag is alreeds pynlik soos ek hier sit. Hoe lank gaan dit vat voor ek dit alles weer kan geniet sonder pyn? Vrae en nog vrae waarvoor ek nie antwoorde het nie, die dokters sê, ses maande tot 'n jaar. Kan ek solank uithou? Vir my klink dit soos 'n martelling!

Maar ek besef, ek is nie alleen nie. Ons buurman, Dave, is pas deur die behandeling  vir prostaatkanker en beplan 'n vakansie in Australia. So daar is lewe na kanker! Allan wat hoër op in die straat woon, stap elke dag met sy hond, Stella, hier verby ons huis. Vandag het Hendrik hom vertel van my ellendes en hy het vir Hendrik gesê,  dat sy vrou dieselde deurgemaak het, meer as vyftien jaar gelede. Haar neus moes weer opgebou word deur middel van plastiese chirurgie. Hy klink sommer baie positief en het my genooi om met haar te kom gesels as ek down in the dumps voel. 

Ek is ook lid van 'n ondersteuningsgroep op Facebook. Almal in die groep het een of ander vorm van kanker van die kop of nek gehad of is besig om deur behandeling te gaan. Die groep beteken vir my baie en beantwoord baie van my vrae en kwellinge. Daar is ook baie inligting wat gedeel word. 'n Mens het hierdie soort ondersteuning nodig waar mense uit ondervinding praat en jou uit die as uit oplig.

Maar ek sien die positiewe raak. Daar is soveel mense wat nou na my uitreik en vir my bid. Die gevoel van verlatenheid was oorweldigend toe ek deur die depressie gegaan het, maar nou is ek omring met mense, van oral oor die wêreld, wat na my uitreik en vir my bid. Wat 'n voorreg!

Ek tel my seëninge

Hendrik  is besig met die waskamer wat hy opgradeer. Hy het die ou sinkwasbak uitgehaal en gaan dit nou buite gebruik. Daar kom dan 'n nuwe wasbak in 'n ander hoek van die waskamer en rakke om meer pakplek te maak. Hendrik gaan ook 'n plankvloer insit. Ons wil later die matte in die huis met dieselfde  plankvloer vervang. Hendrik gaan dus hier begin oefen om te sien hoeveel arbeid dit verg.

Seëning nommer een: Ek weet Hendrik is sterk en hy is my pilaar. Ek weet dit is vir hom net so moeilik as vir my dat ons weer deur nog 'n episode van kanker moet gaan. 'n Mens kan nie help om te vra, hoekom hierdie goed met ons gebeur nie? Ons het nie antwoorde nie, maar ons weet dat ons die pad weer saam sal stap, maak nie saak hoe moeilik dit gaan wees nie.

Woensdag het Aisling vir ons kom kuier en die nag hier oorgeslaap. Dis soveel pret om haar hier te hê! Sy gaan slaap altyd in haar eie bed ('n opblaasmatras met Peppa pig beddegoed) in haar eie kamer, wat nog dieselfde is van die tyd toe sy en Rialeen vir ses maande hier by ons gewoon het. Ons mag niks in haar kamer verander nie, dit ontstel haar baie. Wanneer sy hier slaap, weet ek al, enige tyd na middernag hoor ek altyd 'n stemmetjie langs my bed: "Ouma... Ouma,  I'm a little bit scared of the dark", dan klim sy by ons in die bed en slaap die drie van ons plus Kattes vir die res van die nag saam in een bed.

Ons twee vol haasstreke met my nuwe tablet

Seëning nommer twee: Aisling is so 'n soet kind. Dis net 'n plesier om haar hier te hê en sy is so geheg aan my en Hendrik. Sy kerm by haar ma om hier te kom oorslaap en ons bederf haar met sjokolade of roomys nadat sy haar aandete opgeëet het. Soms gaan ons hot cakes by McDonald's eet in die oggend, dan kry sy 'n boksie met 'n speelding in. Haar pa verpes Amerikaanse besighede en wil hul nie ondersteun nie, maar ons mag haar maar bederf. Dis waarvoor sy  'n ouma en oupa het.

Een maand na diagnose

Vandag 'n maand gelede het ons ingegaan stad toe om ons Suid-Afrikaanse paspoorte te hernu. Na ons besoek aan die konselaat het ek 'n afspraak gehad met Dr. Barry Geldenhuys. Ek het toe al geweet die oopseer in my mond is kanker, maar dit moes bevestig word deur 'n biopsie en bloedtoetse. 'n Mens hoop maar altyd vir die beste, maar Barry het net een kyk gegee en bevestig wat my huisdokter  reeds gediagnoseer het.

Dit voel soos 'n leeftyd gelede. Daar het so baie in die maand gebeur; biopsie, bloedtoetse, CT scan, twee besoeke aan die Oor-, Neus- en Keelarts, dunnaald aspirasie van limfklier, MRI scan, die ontmoeting van die paneel dokters, tandarts besoeke, x-strale, ontmoeting en gesprekke met die 'Cancer Nurse Coordinator', psigiater gesien, gesprekke met die 'Mental Health  Nurse' en 'n datum gekry wanneer ek geopereer gaan word. Laas Vrydag het ek die nuus gekry dat hul Maandag vier van my tande gaan uittrek en nou ja, nou is dit Dinsdag en hier sit ek met 'n mond vol tande, minus vier.

Gelukkig het ek nie 'n groot bek nie 😁en is die opening nie te sigbaar nie. Hul kan dit hopelik later met 'n paar kunstande vervang, maar dit sal ek eers in agtien maande weet. Dit is seer en ek kan nie eet nie. Ek het so hard probeer om soveel as moontlik te eet sodat ek nie gewig verloor voor die operasie nie, maar die tande was 'n skerm tussen die kos en die seer. Nou gaan alles wat ek eet in die seer in of dit brand die hel uit my uit😫

Nog nege nagte voor ek sewe-uur die oggend in sal gaan hospitaal toe. Eintlik het die tyd baie vinnig verby gegaan. Ek het deur tye van apatie gegaan en dan weer vrees wat my in sweet laat uitslaan. Ek was vreeslik bang vir die dag wat die tande uitgetrek moes word, maar almal se gebede het my sterk gemaak. Barry het gekerm en gekla terwyl hy my tande uitgetrek het en gesê  dis die laaste keer wat hy iemand se tande uittrek, maar hy is 'n warm mens wat my gemaklik laat voel. Hoewel die derde tand afgebreek het en dit 'n gesukkel was om dit uit te kry, het ek baie kalm deur die hele episode gegaan. Dit het my moed gegee vir wat voorlê. Daar is 'n rustigheid oor my en ek weet nie of dit 'n goeie ding is nie of is dit die stilte voor die storm.

Die wreedheid van kanker

My woorde het skielik verdwyn. Daar is 'n stilte wat oor my gekom het soos 'n dier wat na die slagpale gelei word. Ek het nie antwoorde vir al die vrae wat deur my gedagtes gaan nie, maar as ek voor die slimmense sit en hulle vra my of ek vrae het, kom niks oor my lippe nie. Al die antwoorde in die wêreld kan nie hierdie beker van my wegvat of my voorberei vir wat ek sal moet deurgaan nie. My mental health nurse het gesê, ek moet nou ophou lees oor kanker en begin fokus op ander aktiwiteite wat my sal help om te ontspan en die oomblik te geniet. Ek moet leer om vir die oomblik te leef, want ek weet nie regtig wat die toekoms gaan inhou nie.

As mens so met die dood gekonfronteer word, begin jy outomaties reflekteer op die verlede. Jou hoop is op die toekoms, maar jy wonder wat jy anders kon gedoen het met dit wat op jou lewenspad gebring is. Het jy hard genoeg probeer?  Het jy die regte besluite geneem? Het jy 'n impak gemaak op die lewens van jou geliefdes of die mense waarmee jy in kontak gekom het deur die jare?

As jy krities soos ek is, is daar baie dinge wat jy weet jy kon anders gedoen het, maar dis nou verby en ek kan dit nie verander nie, maar as die Here my spaar, sal ek harder probeer in die toekoms en probeer om dit beter te doen. Ek is nou 'n nuwe persoon wat onder die skadu van kanker gaan lewe vir die res van my tyd hier op aarde.

Een ding waaroor ek nie spyt is nie, is dat ek die stap geneem het om na New Zealand te kom. Ek het soveel dinge geleer hier wat my lewe so verryk het. Om elke dag in hierdie asemrowende natuurskoon te leef, is 'n geweldige voorreg. Hierdie rustige lewe sonder vrees vir mens se veiligheid, is onbeskryflik. Die stadiger pas van die lewe hier in Wellington pas my goed. 

Ek is nog steeds dieselfde mens, maar my lewe is soveel ryker. Die lewe hier het my so verander dat ek nooit weer in Suid-Afrika kan leef nie. 'n Mens raak gewoond aan die ordelikheid van almal om jou, waar meeste mense reëls en wette gehoorsaam. Waar jy weet jy gaan elektrisiteit hê om aandete te kook en jouself warm te hou in die winter. Waar daar altyd water in die kraan is en dis skoon en suiwer genoeg om te drink. Waar jou lewe nog waarde het en die gedagte dat iemand 'n mes deur jou hart kan steek omdat jou selfoon vir hom 'n ete kan koop, nooit in jou gedagte opkom nie.

Môre is die groot dag wanneer vier tande uitgetrek gaan word, agter in my onderste kaak waar die kanker is. Dit gaan deur die mondchirurg gedoen word wat die biopsie op die mondseer gedoen het, Dr. Barry Geldenhuys. Dis definitief nie iets waarna ek uitsien nie. Ek het gehoop dat dit onder narkose sou gebeur op die dag van die operasie, maar die operasie gaan elf ure of langer duur. Dit is dus beter om dit voor die tyd te doen.

Die biopsie wat Dr. Geldenhuys  laat doen het, het aangetoon dat die oopseer in my mond positief toets vir squamous cell carcinoma. Dit is bevestig deur 'n CT en MRI scan wat gevolg het. Daar is ook limfkliere gevind, een vlak 1B, een vlak 1A en 'n vlak 2A (vir die met mediese kennis). Daar is ook 'n limfklier met 'n deursnit van 6mm wat net onder die vel is. Dis die een wat sigbaar is waar my gesig geswel is. 'n Dunnaald aspirasie (biopsie) is op die limfklier gedoen en die resultate toon dat dit kanker is. Wat impliseer dat die kanker in die seer in my mond, besig is om te versprei.

Vrydag het ek die tandarts ontmoet wat verantwoordelik sal wees vir die nasorg van my tande. Bestraling doen baie skade aan 'n mens se tande en goeie nasorg is dus baie belangrik. 'n Dieetkundige en spraakterapeut maak ook deel uit van die span wat verantwoordelik sal wees vir my rehabilitasisie, aangesien ek nie sal kan eet vir 'n langtyd nie. Ek gaan dus hulp nodig hê van die spraakterapeut om my te help om weer te kan sluk en 'n dieetkundige om toe te sien dat ek die nodige voedingstowwe inkry deur middel van smoothies, sop en ander brousels en drankies. Ek mag ook spraakterapie kry om my te help om weer verstaanbaar te praat.

Dis nou my lot kortliks opgesom. Ek is dankbaar ons is hier in New Zealand.  Al hierdie doktersbesoeke, toetse, chirurgie en nasorg, gaan ons nie 'n sent kos nie. Ek weet dat my lot in die hande is van dié beste dokters in die wêreld en dit help my om in die nag te kan slaap terwyl ek hierdie donkertyd in my lewe inwag.